Diyarbakır, Dersim, Ankara, Adana, Hatay, Mersin ve Urfa’da 21 Şubat Dünya Anadil Günü hasebiyle yapılan etkinliklerde, Kürtçe başta olmak üzere tüm lisanların eğitim lisanı olması ve yasal teminata alınması daveti yapıldı.
Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Genel Kurulu, 1999 yılında 21 Şubat gününü “Dünya Anadil Günü” olarak kabul etti. 2000 yılından bu yana her yıl 21 Şubat “Dünya Anadil Günü” olarak kutlanıyor. Bu kapsamda bugün birçok kentte birçok aktiflik düzenlendi. Etkinliklerde, Kürtçe başta olmak üzere tüm lisanların eğitim lisanı olması ve yasal garantiye alınması talep edildi.
DİYARBAKIR
Amed Sıhhat Platformu, Selahattin Eyyubi Devlet Hastanesi önünde açıklama yaptı. Kürtçe “Anadilsiz sıhhat olmaz” pankartı taşıyan sağlıkçılar, “Ücretsiz, nitelikli, ulaşılabilir anadilde sağlık” yazılı önlükler giydi. Amed Tabip Odası yöneticilerinden Sabire Aygün, “Anadilde sıhhat hizmetlerine olan talep, sıhhat hakkının, tedavi hakkının, hasta hakkının ve temel insan hakkının bir kesimidir. Eşit ve bedelli bir hizmet için sıhhat alanında anadil kullanılmalı, lisan pürüzleri azaltılarak hastalar ve sıhhat çalışanları ortasında bağlantı ve itimat oluşturulmalıdır. Sıhhat alanında temel nokta hastalara ziyan vermemektir. Hastayı ve lisanını anlamadan hastaya ziyan vermemek nasıl mümkün olabilir? Zararın önlenmesi ve sıhhat hizmetlerinin sunulması için ırk, milliyet, lisan, cinsiyet, din ve sınıf ayrımı yapılmamalıdır” dedi.
Sabire Aygün, “Kürtçe bilen sıhhat çalışanlarının Kürtlerin yaşadığı bölgelerdeki hastanelerde çalışması gerekiyor. Sıhhat alanında anadil meselesinin tahlili için eğitimin her kademesinde anadilde eğitim resmileştirilmeli, anadilde hayat her alanda korunmalıdır. Herkesin kendi lisanında sıhhat hizmeti alabilmesini istiyoruz” taleplerini sıraladı.
DERSİM
Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (Eğitim Sen) Dêrsim Şubesi’nde açıklama yapıldı. Açıklamanın Türkçesini Eğitim Sen Dêrsim Şube Başkanı Mehmet Aşkın, Kürtçesini ise Yapı Yol Sen Şube Başkanı Evrim Ay okudu. Kürtçenin Kirmançkî lehçesinde konuşan Ay, “Anadilde eğitim hakkı temel bir haktır. İçinde büyüdüğü kültürel ortamı lisanı aracılığıyla öğrenen ve kendi mana dünyasını anadiliyle geliştiren bir çocuğun, okula başladığında lisanının yok sayılması, kimliğinin tanınmaması manasına gelir. Lisan, bir toplumun kültürünün gelişmesi için temel bir ögedir. Bu nedenle anadilde eğitim, kültürün jenerasyonlar ortasında aktarılması için elzemdir” vurgusu yaptı.
ANKARA
Eğitim Sen Genel Merkezi’nde açıklama yapıldı. Eğitim Sen Genel Lider Kemal Irmak, anadilde eğitimin bir insan hakkı olduğunu vurguladı. Irmak, devletlerin ve hükümetlerin nitelikle ve demokratik bir eğitimi herkese sağlama zorunda olduğunu kaydetti. Irmak, anadilde eğitim için gerekli ortamın sağlanması gerektiğini vurguladı.
ADANA
İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Eğitim Sen Adana şubeleri de İnönü Parkı’nda açıklama yaptı. Açıklamaya, kentteki sivil toplum örgütü temsilcileri katıldı. Mevzuya ait açıklama yapan Eğitim Sen Adana Şube Başkanı Fatih Toprak, milyonlarca öğrencinin anadillerinde eğitimden yoksun bırakıldığını, bunun hala devam ettiğini belirtti. Çok lisanlı eğitimin çocukların pedagojik gelişimine olumlu yansımasına değinen Toprak, “Eğitim sisteminde tek dilliliği temel alan uygulamalar, pedagojik ve ruhsal problemlere yol açmaktadır” dedi.
HATAY
İHD İskenderun Şubesi, dernek binası önünde açıklama yaptı. Açıklamayı yapan İHD İskenderun Şubesi Eşbaşkanı Coşkun Selçuk “Her bireyin doğal hakkı kendi anadili ile eğitim alması ve dünya ile bağlantı kurması hakkının acilen hayata geçirilmesini talep ediyoruz” sözlerini kullandı.
MERSİN
Mersin’de Sanatolia Kolektif Atölyeleri, İHD, Eğitim Sen ve Özel Öğretmenler Sendikası, Özgür Çocuk Parkı’nda açıklama yaptı. Türkçe ile Kürtçenin Kurmancî ve Kirmançkî lehçelerinde yapılan açıklamada, “21 Şubat Dünya Ana Lisanı Günü kutlu olsun pankartı açıldı. Açıklamada sık sık, “Zimanê me rûmeta me ye” ve “Anadilde eğitim engellenemez” sloganları atıldı. Türkçe açıklamayı yapan İHD Şube Mersin Es¸bas¸kanı Gazi I·nci, ulus devlet anlayışın anadilde eğitimin önünde en büyük mani olduğunu belirtti. I·nci, “Ulus devlet anlayışı asimilasyoncu, tekçi ve yasaklayıcı bir anlayışla anadilde eğitim taleplerini reddetmektedir. Ulus devlet anlayışı bir toprak kesimi üzerinde yaşayan bütün bireylerin tek lisanı konuşmaya, eğitim görmeye ve başka faaliyetlerini sürdürmeye zorlamaktadır” diye konuştu.
M.A’nın aktardığına nazaran; açıklama Sanatolia Kolektif Atölyeleri sanatkarlarının çaldığı erbaneler ve stranlar eşliğinde sona erdi.
URFA
Urfa’da Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Özgür Bayan Hareketi (TJA) ve DEM Parti ortak açıklama yaptı. DEM Parti ilçe binası önünde yapılan açıklamaya çok sayıda kişi katıldı. Kürtçe ve Arapça “Dilimiz onurumuzdur”, “Dil olmadan ömür olmaz” ve “Her yer Kürtçe her vakit Kürtçe” dövizleri taşındı. DEM Parti Eyyübiye Belediyesi Meclis üyesi Celal Altun kısa bir açıklama yaptı.
Devamında konuşan DEM Parti Milletvekili Ömer Öcalan, Kürtçeye dönük asimilasyon siyasetlerine dikkati çekerek, “Yüz yıldır Kürtçe inkar ediliyor. Bu inanca, çağdaş hukuk ve vicdana nazaran kabul edilemez. Yüz yıldır lisanımız inkar ediliyor. ‘Türkçe konuş çok konuş’ siyaseti çökmüştür. Herkes lisanına sahip çıkmalı. Kürtçe resmi eğitim lisanı olmalı” sözlerini kullandı.
Viranşehir ve Siverek ilçelerinde açıklama yapıldı. DEM Parti ilçe örgütleri tarafından yapılan açıklamada, Kürtçeye dönük yasaklamalara tepki gösterildi.
(MEZOPOTAMYA AJANSI)
