Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Maraş merkezli 11 kenti etkileyen 6 Şubat 2023’teki zelzele sırasında Diyarbakır’da yıkılan ve 89 kişinin ömrünü yitirdiği Diyar Galeria davasında, kararın bozulması istikametinde mütalaa verdi. Savcılık, Diyarbakır 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin müteahhit Sedat Eser, Mehmet Sevecen Yiğit, Şeyhmus Yiğit ve inşaat mühendisi fenni mesul Tevfik Demir’e “bilinçli taksir” kabahatinden 17 yıl 6’şar ay mahpus cezası verilmesini ve mevti nedeniyle müteahhit Eser hakkındaki davanın düşürülmesine yönelik kararının eksik incelemeden bozulmasını istedi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onan kararın, eksik raporlar ve başka şahıslar yönelik argümanlara ait soruşturma ve kovuşturma yürütülmeden karar kurulması nedeniyle bozulmasını talep etti.
Savcılık, Diyarbakır 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin 22 Mart 2024’te tarihli kararına tarafların yaptığı itiraza karşı hazırladığı mütalaayı, belgeyi inceleyen Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’ne sundu. Mütalaada, binanın yer artı 2 katının tamamlandığı 29 Ekim 1997’deki kontrolde, ruhsata karşıt eklerin yapıldığı gerekçesiyle mühürlendiğine işaret edilerek, yıkımda bu durumun taksir teşkil edip edilmediğinin tespit edilmemesinin karar istikametinden eksik kaldığı vurgulandı.
Mütalaada, sanıkların hukukî durumu üzerinde değişikliğe yol açabilecek Hacı Metin Yiğit ve İbrahim Halil Yiğit ve Murat Yapıt’ın, yakalanma kararı beklenmeden karar kurulduğu bu durumunda, evraktaki eksiklik olduğu vurgulandı.
Mütalaada, yapılan tadilat, ruhsat değişiklerini koruma etmeyen ve soruşturma müsaadesi için belgeleri ayrılan belediye çalışanlarının soruşturma sonucunun beklenmesinin belgedeki öteki bir eksiklik olduğuna dikkat çekildi.
KOLON KESME VE YÜZME HAVUZU TESİRİ ARAŞTIRILMADI
Mütalaada, Fırat Üniversitesi’nin 18 Nisan 2024 tarihli raporunda, bina projesinde görülen bodrum katındaki bir kolonun eksik olduğu ya da tıraşlandığı ve bunun yıkılmada tesirli olduğunun tespitinin yapıldığı kaydedildi. Emsal tezlerin site sakinleri tarafından lisana getirildiği vurgulanan mütalaada, B Blok’ta ani göçmenin meydana gelmesinin kolon kesildiğinin göstergesi olabileceği belirtilerek, B ve D blokları altında inşa edilen proje dışı yüzme havuzunun yere çok yük bindirmesi, gerekli yalıtımla donatılıp donatılmadığını, drenajının olup olmadığının irdelenmeden kararın kurulduğu kaydedildi.
‘ÖZDEMİR’İN KOLON KESİLDİ SAVI ARAŞTIRILMADI’
Mütalaada, binada bulunan spor salonu müşterisi olan Savcı Mehmet Karababa’nın soruşturma etabında “kolonların kalınlıklarının eşit olmadığını, tıraşlama yapılmış olabileceğini iddiası olarak söylediği”, binada elektrik işi yapan Mehmet Cemal Eflatun’un kolonların hiltiyle kırıldığı argümanında bulunduğu, lakin bunların kovuşturma basamağında dinlenmediği belirtildi. Sarsıntıda binanın enkazı altında kalan Diyarbakır Barosu avukatlarından Serhan Özdemir’in kolon kısmıyla ilgili dava açtığı tarafındaki haberlere işaret edilen mütalaada, bu argümanın hukukî akıbetinin araştırılmadığı, ruhsata ters, proje dışı tadilat, imalat yapan, ruhsatsız spor salonu işleten, ruhsatsız yüzeme havuzu yapanlar haklarında kamu davası açılmadığının altı çizildi.
DEPREME SAĞLAM RAPORUNDA İMZASI OLANLAR DİNLENMEDİ
Mütalaada, binada dershane açılması nedeniyle Diyarbakır Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü’nün istemi üzerine Dicle Üniversitesi’nin 20 Ağustos 2010’da, yapının statik projeye uygun yapıldığı ve “dayanıklılık” raporu verdiği kaydedilerek, dava sürecinde bu raporu verenlerin dinlenmediği belirtildi.
Binanın, Sivrice zelzelesi sonrası, İstanbul sarsıntının akabinde çıkarılan yönetmeliğin getirdiği yükümlük kapsamında Etraf ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile ilgili belediyelerin inceleme yapıp yapmadığı ve yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğinin araştırılmadığı kaydedildi.
DONATI-KOROZYON BAĞLANTISI BİNA YAPISINDA İNCELENMEDİ
Mütalaada, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk’ün “donatı ve korozyon” ilgisini incelediği akademik çalışmasına işaret edilerek, bu mevzuda uzman raporundaki uzman eksikliğine işaret edildi. Mütalaada, uzman raporunun, Öztürk’ün belirttiği tüm etkenleri kapsar biçimde olduğu, lakin uzman heyetinin kelam konusu etkenlerle ilgili uzmanlardan oluşması gerekirken heyetlerin yalnızca inşaat mühendisliği konusunda uzmanlardan oluşmasının rapor açısından eksiklik olarak değerlendirildi. Yargılama sırasında, bu durumun ise bunun tesirine dair yapılacak tartışmanın hukuk dışı bırakıldığı kaydedildi.
MY OFFİCE İNŞAAT
Mütalaada, Diyar Galeria’nın yakınında yapılan Oryıl My Office’nin inşaatının binanın temeline ziyan verip vermediği, binanın direncini düşürüp düşürmediği tarafındaki argümanlara karşı rapor alınması gerekirken bu hususta, tüm soru ve olasılıkları karşılar nitelikte ehil uzmanlardan oluşan heyetten rapor aldırılması gerektiğinin gözetilmediği belirtildi.
Mütalaada, Diyar Galeria’nın yalnızca yılan bloğundan karot alındığı, ayakta kalan ve ziyan nazaran öbür bloklardan karot örneği alınmadığı, alınan karot örneklerinde de iş makinalarının darbesine maruz kalıp kalmadığının, hasarlı olup olmadığı raporlarda yer almadığı kaydedildi.
Mütalaada, kolon kesilme argümanı, ruhsat süreci, binanın yönetmeliğe uygun olup olmadığı, müdahale olup olmadığı, binanın bahtına terk edildiği istikametindeki haberler bulunduğu ve bunlara kapsayacak bir çalışma yapılarak, kim ve kimlerin yükümlülüklerine alışılmamış davrandıkları, tesirlerinin dereceleri belirlenmesi gerekirken belirlenmemiş olduğu kaydedildi.
EKSİK KOVUŞTURMAYLA CEZALANDIRMA
Gerek Fırat üniversitesi heyetinde gerekse de Dokuz Eylül Üniversitesi’nde aldırılan raporlarda heyetteki uzmanların sadece inşaat mühendisliği ana bilim kısmından oluşturulduğu ve patlayıcıların binalar üzerinde tesiri konusunda mühendis bilirkişinin bulundurulmamasına dikkat çekilen mütalaada, Dicle Üniversitesi, Fırat üniversitesi Raporu ve Dokuz Eylül Üniversitesi raporları ortasındaki çelişkilerin giderilmediğine yer verildi. Mütalaada, sanıkların maddi gerçek ortaya çıkarılmadan, eksik kovuşturma ile ceza verildiği vurgulanarak, hukuka karşıtlık nedeniyle bozulması istendi.
(MEZOPOTAMYA AJANSI)
