Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Ramazan ayı öncesinde geçtiğimiz yıla nazaran bu yılın fiyat değişimlerini, Şubat ayı üretici ve market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimlerini ve geçtiğimiz günlerde Adana-Mersin başta olmak üzere yaşanan don olaylarını kıymetlendirdi.
Ramazan ayı öncesi fiyat değişimlerine ait bilgiler veren Bayraktar, “Geçen yıl ile bu yılın Ramazan ayı öncesindeki fiyatlara baktığımızda, bu yıl markette 39 eserin 36’sında fiyat artışı, 2’sinde fiyat düşüşü olurken 1 eserin fiyatı değişmedi. Markette en fazla fiyat artışı yüzde 160,2 ile beyaz lahanada görüldü. Beyaz lahanadaki fiyat artışını yüzde 94,1 ile kabak, yüzde 80,9 ile limon, yüzde 62,5 ile yumurta izledi. Markette fiyatı düşen eserler ise yüzde 18,1 ile patates ve yüzde 1,5 ile karnabahar oldu. Geçtiğimiz yılın Ramazan öncesine nazaran bu sene tüketicilerimiz marketten beyaz lahanayı 2,6 kat, kabağı 1,9 kat, limonu 1,8 kat ve yumurtayı 1,6 kat fazlaya alarak tüketmek zorunda kalacaklar. Geçen yıl ile bu yılın Ramazan ayı öncesine nazaran üreticide 31 eserin 26’sında fiyat artışı, 4’ünde fiyat düşüşü görülürken 1 eserde fiyat değişimi yaşanmadı. Üreticide en fazla fiyat düşüşü yüzde 27,8 ile zeytinyağında görüldü. Zeytinyağındaki fiyat düşüşünü yüzde 16,7 ile kuru kayısı, yüzde 14,9 ile patates, yüzde 3,8 ile fındık izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 594,4 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 201,6 ile kabak, yüzde 184,2 ile beyaz lahana, yüzde 141,4 ile salatalık izledi” dedi.
‘EN YÜKSEK FİYAT FARKI YÜZDE 217 İLE KURU FASULYEDE’
Bayraktar, şubat ayı fiyat değişimlerine ait ise şunları söyledi:
“Şubat ayında üretici ve market ortasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 217 ile kuru fasulyede görüldü. Kuru fasulyedeki fiyat farkını yüzde 207,4 ile havuç, yüzde 197,9 ile kuru kayısı, yüzde 196,6 ile Antep fıstığı takip etti. Kuru fasulye 3,2 kat, havuç 3,1 kat, kuru kayısı ve Antep fıstığı 3 kat fazlaya markette satıldı. Üreticide 33 lira 29 kuruş olan kuru fasulye 105 lira 54 kuruşa, 13 lira olan havuç 39 lira 96 kuruşa, 150 lira olan kuru kayısı 446 lira 80 kuruşa, 250 lira olan Antep fıstığı 741 lira 48 kuruşa markette satıldı. Şubat ayında markette 41 eserin 33’ünde fiyat artışı, 7’sinde fiyat azalışı görülürken 1 eserde fiyat değişimi yaşanmadı. Şubat ayında markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 35,8 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 30 ile havuç, yüzde 27,3 ile portakal, yüzde 19,4 ile kabak izledi. Markette fiyatı en çok azalan eser ise yüzde 20,4 ile karnabahar oldu. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 13 ile yeşil soğan, yüzde 11,1 ile marul, yüzde 10,6 ile pırasa ve beyaz lahana izledi.”
‘ÜRETİCİDE EN FAZLA FİYAT DÜŞÜŞÜ KARNABAHARDA’
“Şubat ayında üreticide 33 eserin 18’inde fiyat artışı olurken, 7’sinde fiyat düşüşü görüldü. 8 eserde ise fiyat değişimi olmadı” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:
“Üreticide en fazla fiyat düşüşü yüzde 21,9 ile karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 6,5 ıspanak, yüzde 5 ile marul, yüzde 4,3 ile beyaz lahana izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 275 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 163,2 ile patates, yüzde 82,7 ile kabak, yüzde 77,3 ile kuru soğan takip etti.”
‘GIDA FİYATLARININ ARTIRMASINDAN ENDİŞELENMEKTEYİZ’
Don afetinden ziyan gören üreticilerimizi kaybetmemek ismine, bölgedeki üreticilerin kredi borçları faizsiz ertelenmesi gerekiyor diyen Bayraktar, Adana ve Mersin başta olmak üzere geçtiğimiz günlerde yaşanan don olayına ait ise şunları söyledi:
“Doğal afetlerden en çok ziyan gören her vakit tarım dalı olmuştur. Geçtiğimiz günlerde de Adana, Mersin ve Hatay başta olmak üzere Akdeniz’deki birçok vilayetimizde don afeti meydana gelmiş ve ziraî üretimi etkilemiştir. Don afeti; şeftalide, kayısıda, erikte, patateste, karpuzda, narenciyenin hasat edilmeyen bir kısmı ile kabak, patlıcan, biber, salatalık üzere birtakım sebzelerde ziyan oluşturmuştur. Bu afet sebebiyle ziyan gören tüm çiftçilerimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Hasar tespit komiteleri ziyan gören alanlarda incelemelerde bulunmaya başladı. Doğal afet sonrası hasar tespit evresinde birçok sorun çıkmakta ve çiftçilerimizin ziyanı olduğundan daha düşük gösterilebilmektedir. Birebir şeylerin yaşanmaması ismine çiftçilerimizin ziyanı hakkaniyetli bir halde belirlenmelidir. Don afetinden ziyan gören bölge ülkemiz ziraî üretimi için değerlidir. Yeniden 2 yıl evvel şubat ayında bu bölge zelzelenin merkezindeydi. Şimdi zelzelenin yaraları tam olarak sarılmadan yaşanan bu afet bölgedeki çiftçilerimize ve ülke tarımına büyük ziyan verir. Kesin raporlar çıkmasa da yüzde 100’lere varan hasar oranlarının olduğu bilinmektedir. Hasebiyle don afetinden ziyan gören üreticilerimizi kaybetmemek ismine bölgedeki üreticilerimizin kredi borçları faizsiz ertelenmelidir. Ayrıyeten yetkili kurumlar harekete geçerek üreticilerimizin bu ziyanını telafi edici yardımlar yapmalıdır. Don afeti sadece üreticiyi değil tüketiciyi de etkileyecektir. Ziyan gören bölgelerde hem açıkta hem de örtü altında meyve-sebze üretilmektedir. Bu olayın Ramazan ayıyla birlikte hali hazırda yüksek olan besin fiyatlarını artırmasından endişelenmekteyiz.”
(ANKA HABER AJANSI)
