Türkiye’den UAD’ye yazılı beyan: ‘İsrail’in uluslararası hukuka aykırı eylemleri vurgulandı’
TBMM Adalet Komitesi Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, Milletlerarası Adalet Divanı’na (UAD) Türkiye tarafından sunulan yazılı beyanda, İsrail’in Gazze’deki Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA) tesislerine yönelik akınlarının memleketler arası hukukun ve Birleşmiş Milletler (BM) mukavelelerinin ihlali olduğuna vurgu yapıldığını bildirdi. Yüksel, Türkiye’nin dün UAD’ye sunduğu beyana ait AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Türkiye’nin İsrail’in işgali altındaki Filistin topraklarında BM, BM ajansları, başka milletlerarası kuruluşlar ve üçüncü devletlerin faaliyetlerine ait yükümlülüklerini ortaya koyan beyanın Memleketler arası Adalet Divanı Statüsü’nün 66’ncı unsurunun ikinci fıkrası uyarınca hazırlandığını belirten Yüksel, bu beyanın Divan’a sunulduğunu anımsattı. Cüneyt Yüksel, Birleşmiş Milletler Genel Heyeti’nin 19 Aralık 2024 tarihinde Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın 96’ncı hususu ve Memleketler arası Adalet Divanı Tüzüğü’nün 65’inci hususu uyarınca İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarında BM, öteki milletlerarası kuruluşlar ve üçüncü devletlere karşı yükümlülükleri konusunda Türkiye’nin de teşebbüsleriyle Memleketler arası Adalet Divanından ‘danışma görüşü’ talep ettiğini hatırlattı.
‘İSRAİL’İN UNRWA İLE İLGİLİ TAVRI SON ATAKLARLA HUDUTLU DEĞİL’
UAD’nin vereceği müşavere görüşüyle ilgili Türkiye’nin beyanda bulunduğunu aktaran Yüksel, beyanın UAD’deki ‘soykırım’ davasını takip eden TBMM Hukuk Heyeti ile Dışişleri Bakanlığının çalışmaları sonucunda hazırlandığını kaydetti. Beyanla ilgili Türkiye’nin kıymetli tespitlerine yer verildiğini lisana getiren Yüksel, şöyle devam etti:
“Yazılı beyanda İsrail’in Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı ile ilgili tavrı, sadece son periyottaki hücumlarla sonlu kalmadığı belirtilmiştir. Ayrıyeten yazılı beyanda İsrail’in, UNRWA’nın kuruluşundan itibaren bölgedeki insani yardım ve hizmetlerin aktif biçimde sunulmasını engelleyen yaklaşım sergilediğinin altı çizilmiştir. Gazze’deki son taarruzların, UNRWA binalarına, okullarına ve yardım tesislerine yönelik gerçekleştirilen atakların, milletlerarası hukukun ve Birleşmiş Milletler mukavelelerinin ihlali olduğu belirtilmiştir.”
‘FİLİSTİN’DEKİ BM OPERASYONLARININ KORUNMASI TALEP EDİLDİ’
Beyanda, İsrail’in UNRWA’yı kapatmaya yönelik eforlarının BM Kuralı ve 1946 tarihli Birleşmiş Milletler İmtiyazlar ve Dokunulmazlıklar Sözleşmesi’ne muhalif olduğunun belirtildiğini aktaran Yüksel, bu kontratların milletlerarası insancıl hukukun ve temel insani prensiplerin korunmasını sağladığının lisana getirildiğini kaydetti.
Yüksel, yazılı beyanda İsrail’in bu kontratlara alışılmamış hareketinin, Birleşmiş Milletler’in işleyişini ve insani yardım sağlama hakkını zedelediğinin söz edildiğini aktararak, “Türkiye, İsrail’in UNRWA’ya yönelik hareketlerinin, BM Mukavelesi, milletlerarası insancıl hukuk ve insan hakları hukukuyla çeliştiğini belirterek, Milletlerarası Adalet Divanı’ndan İsrail’in hukuksal sorumluluklarını teyit etmesini ve işgal altındaki Filistin topraklarında BM operasyonlarının korunmasını talep etmektedir” diye konuştu.
Türkiye’nin İsrail’in BM Genel Heyetinin 181 ve 194 sayılı kararlarını yerine getirmemesini eleştirdiğini belirten Yüksel, bu kararların, iki devletli tahlil ve Filistinli mültecilerin hakları açısından kritik kıymet taşıdığının altının çizildiğini söyledi.
BEYANDA CEZASIZLIĞA DA DİKKAT ÇEKİLDİ
Komisyon Başkanı Yüksel, yazılı beyanda, İsrail’in UNRWA faaliyetlerini kısıtlamasının ‘Dördüncü Cenevre Mukavelesi’ni ihlal ettiğinin ve İsrail’in işgalci güç olarak yükümlülüklerini yerine getirmediğinin vurgulandığını tabir ederek, şunları kaydetti:
“UNRWA, 2,4 milyon Filistinli mülteciye temel yardım sağlayan bir kuruluş olarak İsrail’in bu faaliyetleri engelleyerek Filistin nüfusunun refahını sağlamadığını belirten Türkiye, bunun milletlerarası hukukun ihlali manasına geldiğini söz etmektedir. Yazılı beyanda Türkiye, İsrail’in UNRWA’nın faaliyetlerini kısıtlama uğraşlarının, halihazırda devam eden soykırım davasında belirlenen ihtiyati önlemleri ihlal ettiğini ve İsrail’in bilhassa ‘insani yardımın Filistinlilere ulaşmasını sağlama’ yükümlülüğünü yerine getirmediğini vurgulamaktadır. Son olarak Türkiye, İsrail’in cezasızlık siyasetlerinin Filistin halkının acılarını artırdığını ve memleketler arası hukuk ile insancıl hukuk sistemini zayıflattığını belirtmektedir. Türkiye, UAD’den, İsrail’in yükümlülüklerini belirlemesini ve bunlara uyulmasını sağlamak için tesirli tedbirler almasını talep etmektedir.”
Cüneyt Yüksel, İsrail’in insani yardımları engellemesinin ve Birleşmiş Milletler işçisini amaç almasının global hukuk sistemine ziyan verdiğini vurguladı.
UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarında yaklaşık 2,4 milyon Filistinliye hizmet verdiğini lisana getiren Cüneyt Yüksel, “UNRWA’nın Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından ‘Gazze’deki tüm insani müdahalelerin omurgası’ olarak tanımlanan hizmetlerinin, mevcut şartlarda öteki bir kuruluş ya da BM Ajansı tarafından yerine getirilmesi mümkün değildir” değerlendirmesinde bulundu.
‘SORUNUN TAHLİLİ İKİ DEVLETLİ TAHLİL TEMELİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR’
Türkiye’nin sorunun iki devletli tahlil temelinde gerçekleştirileceğine inandığını lisana getiren Yüksel, bu kapsamda memleketler arası toplumla işbirliği yapmaya devam ettiğini söyledi. Yüksel, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler ve öbür memleketler arası kuruluşlar nezdinde gerçekleştirdiği teşebbüslerle Filistin halkının maruz kaldığı insan hakları ihlallerini ve İsrail’in işgalci siyasetlerini memleketler arası kamuoyuna taşıdığının altını çizdi.
Filistinli mültecilerin haklarının korunması, baskıcı siyasetlerin sona erdirilmesi için de uğraş edildiğini kaydeden Yüksel, Türkiye’nin, 1967 hudutlarında başşehri Doğu Kudüs olan, coğrafik bütünlüğe sahip, ‘nehirden denize bağımsız, hükümran bir Filistin devletinin’ kurulması gayesiyle diplomatik çabaları sürdürdüğünü vurguladı.
(ANADOLU AJANSI)
