Konya’da Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Kolunda Prof. Dr. Mehmet Ak danışmanlığında Dr. Melike Kazan tarafından yürütülen tez çalışması sonucunda değişik ve kıymetli datalar ortaya konuldu. Pandemi periyodu ile pandemi öncesindeki intihar olaylarını demografik özellikler, intihar nedenleri ve alakalı faktörler açısından karşılaştırmayı ve pandeminin intihar oranları üzerindeki tesirlerini değerlendirmeyi amaçlayan araştırmada ruhsal otopsi metodu kullanıldı. 11 Mart 2018 – 11 Mart 2022 tarihleri ortasında Konya’da gerçekleşen tamamlanmış intihar olaylarının dahil edildiği ve 11 Mart 2020 ve sonrası pandemi periyodu kabul edilen araştırmada, pandemi devrinde tamamlanmış intihar hadiselerinde manalı bir artış olduğu tespit edildi.
‘İKİ YILLIK SÜREÇTE İNTİHAR SURATININ YÜZDE 25 ARTTIĞINI TESPİT ETTİK’
İHA’nın haberine nazaran yapılan araştırma ve sonuçlarıyla ilgili bilgiler veren NEÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Kısmından Prof. Dr. Mehmet Ak, pandemi sürecindeki 2 yılı ve ondan evvelki 2 yılı tamamlanmış intiharlar açısından incelediklerini belirterek, “Tamamlanmış intihar dediğimiz, mevtle sonuçlandığı için bu bireyler hayatta olmadığından, onlara yönelik bilgi edinmek ve tahlil yapmak nitekim güç oluyor. Burada psikiyatrik taraflarını ortaya koymak için ruhsal otopsi dediğimiz bir teknik kullanıyoruz. Ruhsal otopside şahısların sıhhat kayıtları, hayattaki yakınlarıyla görüşmeler, isimli evraklarının incelenmesi üzere zahmetli bir sürecin sonucunda elde edilen bilgileri tahlil ederek sonuçları raporluyoruz. Pandemi periyodunda değişik sonuçlar çıktı. Hakikaten, o iki yıllık süreçte intihar suratının yüzde 25 oranında arttığını tespit ettik. Konya örnekleminde elde ettiğimiz bu bilgiyi Türkiye geneline de yaygınlaştırabileceğimizi düşünüyorum. İntihar açısından nedenselliğe baktığımızda değişik bir bilgi ortaya çıktı. Psikiyatrik bozukluklar genel olarak artış gösterdi, lakin dijital kumar bağımlılığının bu periyotta çok fazla olduğu, bunun ekonomik manada bir zorlanmaya yol açtığı ve sonucunda intiharların gerçekleştiği çalışmamızda gözler önüne serildi. Hatta bir kaybın yakını bize, ’ne olur, şu kumar illetine bir tahlil bulun, bununla ilgili önlem alın’ halinde bir serzenişte bulundu” dedi.
‘İZOLASYON ŞAHISLARIN PSİKİYATRİK YARDIM ALMALARINI DA ZORLAŞTIRDI’
Pandemi devrindeki konutta kalma, izolasyon ve kısıtlama önlemlerinin, ister istemez şahısların psikiyatrik yardım almalarını da zorlaştırdığını belirten Prof. Dr. Mehmet Ak, “Psikiyatrik hastalıkların oranı arttığı halde psikiyatrik yardım almayla ilgili müracaatlar, o dönemki koşullar nedeniyle gerçekleşmedi ve hastalar kendi hastalıklarıyla ilgili bir kıymetlendirme ve tedavi sürecine maalesef giremediler. Bunun sonucunda da psikiyatrik hastalıkların en korkutucu yanı olan intihar davranışı oranında bir artış ortaya çıktığı görülüyor. Bu hastalıklar içerisinde bağımlılıklar kısmının besbelli halde arttığı görülüyor. Alkol ve unsur bağımlılığı kısmıyla ilgili berbata kullanımıyla ilgili bir artış olduğu üzere dijital kumar başta olmak üzere kumar oynama davranışıyla ilgili de bariz bir bozulma olduğu ortaya çıktı. Beşerler konutta çalıştıkları, sistemli mesai olmadığı için uyku nizamları bozuldu. Dijitalleşmenin bu süreçte tahminen yararlı istikametlerini gördük; bilhassa eğitim manasında uzaktan eğitim büyük katkı sağladı lakin hem gençlerin hem yetişkinlerin hem de çocukların ekran ve internetle temasları arttı. Ve oradaki tuzakların bir kesimi olarak, tahminen o periyodun ekonomik manadaki zorlukları da eklenince, kumarla tanışıklık daha fazla oldu pandemi devrinde. Küçük yararlarla başlayan o tuzak zincirinde ödenemeyecek kadar büyük ziyanlar oluşması insanlardaki çökkünlük ile depresyonu artırarak maalesef intihar davranışına yol açtı üzere görünüyor” formunda konuştu.
‘İNTİHARLARDA ÜNİVERSİTE MEZUNLARI DAHA YÜKSEK ORANA SAHİP’
Kumarla bağlantılı sorunun orta yaşlarda daha fazla görüldüğünü söz eden Prof. Dr. Mehmet Ak, “Zaten intihar oranı da olağanda öbür çalışmalardan farklı olarak bu araştırmada daha fazla çıktı. Bilhassa eğitim düzeyi manasında pandemi öncesinde mesela üniversite mezunlarının intihar oranı bu kadar yüksek değilken, pandemide üniversite mezunları intihar eden küme içerisinde daha yüksek bir orana sahip. Bu, tahminen pandeminin getirdiği ümitsizliği daha fazla yaşamış olabilirler. Farkındalığı daha yüksek olunca geleceğe yönelik olumsuz senaryolar yazma ihtimali ya da var olan iş nizamlarının bozulması onları daha fazla etkiledi. Üniversite mezunlarının tertipli iş hayatının ortadan kalkması, ekstra etkilemiş olabilir” tabirlerini kullandı.
Kumar üzere davranışların en çok ortaya çıkma nedeninin doğal bir reklam üzere görünen arkadaş teklifleri olduğunu belirten Mehmet Ak, “Bir oyun üzere başlanıyor ve bu sistemlerde yüklü olarak başlangıçta insanlara küçük çıkarlar sunuluyor. Hatta ’hesabınıza ekstra bonuslar yüklendi’ üzere teşvik edici uygulamaları var. O arkadaş etkileşimi içinde beşerler bu bonuslara ve yararlara çok çarçabuk kanabiliyor. Lakin sonra bunun denetimden çıkabileceğinin farkında değil. Nasıl ki uyuşturucu içtiği vakit beşerler beyninde dopamin salgılanıyor ve bu hazzı tekrar deneyimlemek için tekrarladıklarından bağımlı oluyorlar, kumarda da tıpkı sistem var. İnsanın beyninde o kazanma heyecanı, uğraşıyla salgılanan hususlar aslında biyolojik süreci tetiklemiş oluyor. Ve bir bakıyorsunuz, para kaybettiği halde oynamaya devam ediyor. Olağan ki başka motivasyon kaybı güya kumarla telafi etme üzere yanlış bir motivasyon, halbuki şimdiye kadar hiç kimse kumar kaybını kumarla telafi edememiştir. Zira bu bir bağımlılık. Yararını bir yerde durdurabilen bir kumarbaz görmedim. Kesinlikle yararı ne kadar çok olursa olsun onu tekrar kumara yatırmıştır ve o kısır döngüden çıkamamıştır” diye konuştu.
(İHA)
