Sırrı Süreyya Önder: Belirsizlik sürecin samimi olup olmadığıyla ilgili değil, konjonktürle ilgili

DUVAR– İmralı’da Abdullah Öcalan ile görüşen Meclis Küme Başkanvekili Sırrı Süreyya Başkan, Öcalan’ın tavrının net olduğunu ve Kürtlerin özgürlüğü kadar güvenliğini de öncelediğini söyledi.

PKK lideri Abdullah Öcalan, 23 Ekim’de Ömer Öcalan ile 28 Aralık’ta ise Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İmralı Heyeti ile görüştü. Öcalan, İmralı heyetiyle son yaptığı görüşmede Kürt probleminin tahlili için inisiyatif üstlenmeye hazır olduğunu açıkladı.

İmralı Heyeti’nde yer alan Meclis Başkanvekili ve DEM Parti Milletvekili Sırrı Süreyya Lider, 1 Ekim’den bu yana başlayan süreç, İmralı’da yaptıkları görüşme ve kamuoyuna yansıyan tartışmalara dair MA’nın sorularını yanıtladı.

Herkesin merak ettiği soruyla başlayalım. Neler oluyor, bundan sonra neler beklemeliyiz?

Kamuoyundan farklı olarak bildiğimiz tek şey, yaptığımız görüşmelerin içeriği. Esasen süreç aşikâr bir noktaya ulaştığında bunlar da kamuoyu tarafından bilinmiş olacak. Ama onun haricinde geleceğe dair bizim bilip de kendimize sakladığımız bir şey yok.

Bu belirsizlik olağan mi?

Normal olduğunu söylemiyorum lakin bu belirsizlik sürecin samimi olup olmadığıyla ilgili değil, konjonktürle ilgili. Yani yalnızca bizler değil, devleti yönetenler de, Ortadoğu’daki aktörler de aslında geleceğin belirsizliğini bertaraf etmek üzere çeşitli ataklar yapıyor. Bizim dahil olduğumuz bu süreç de, meçhullüğü bertaraf edecek tabana ulaşma uğraşlarının yalnızca bir tanesi.

Bugün tartıştığımız mevzuların pek birçoklarının bölgedeki gelişmelerle ilgili olduğunu biliyoruz. Abdullah Öcalan’ın bölgede yaşanan gelişmelere ait teklifleri ve değerlendirmeleri nelerdir?

Şu anda ne ABD’nin, ne İsrail’in, ne İran’ın, ne Türkiye’nin ne de Suriye alanındaki öteki aktörlerin nasıl bir yol alacağı netlik kazanmış durumda. Şam’daki yeni iktidarın da ne yapacağı, nasıl bir Suriye kurgulayacağı net değil. Öcalan tam da bu belirsizlik sürecinde bir kere daha kendi Ortadoğu projeksiyonunu bir teklif olarak ortaya koyuyor. Tahminen de bu açıdan en net olan, Öcalan’ın durumu.

Abdullah Öcalan’ın net olan bu konumunu biraz daha açabilir misiniz?

“Netliği” oluşturmak için savaşı, çatışmayı, halklar ortasında duvara dönüşen keskin çizgileri değil, barışı, bir ortada hayatı ve geçişkenliği öneren bir siyasi duruş sergiliyor.

Çok fazla ayrıntı paylaşmıyorsunuz. Pekala iktidar ya da devletin durumuna ait ne görüyorsunuz?

İktidar, bizim atfettiğimiz manada “devlet aklını” devreye sokup, belirsizlik karşısında Kürtlerle barışacak ve Ortadoğu’da bu formda mi temel aktör haline gelmeye çalışacak, yoksa “kadife eldiven içindeki demir yumrukla” Suriye’de Kürtlerle sert bir çatışmaya mı girecek? Şu anda ulaşılmak istenen temel nokta bu iki seçenek ortasında karar kılmak.

Devletin bu bahiste karar vermediğini mi söylüyorsunuz?

Bence hala bu hususta net bir karara varılmadığı için Türkiye’de süreç net değil. Öte yandan Kürt toplumunun başta olmak üzere barış için bedel ödeyen kısımların birtakım telaşları var. Pek çok etraf toplumun ruh halini “temkinli iyimserlik” olarak nitelendiriyor. Bu cins devirlerde korkuların olması olağan. Ayrıyeten bu toplumun bir feraseti var, bir tecrübesi var. Yaşadıklarından çıkardığı dersler var. Temkinli optimistlik bu devri algılamak için toplumun bilgeliğinin en damıtılmış halidir. Bu temkinli optimistlik yalnızca beklentili olmamayı, barışı yaratmak için emek vermeyi de tabir ediyor aslında. Barış bu topraklarda yaşayan herkesin ortak ideali olmalıdır ve hepimiz bunu başarmak için bugüne kadar yaptığından daha büyük emeklerle barışı var etmeliyiz.

Herkes bölgesel gelişmelere, konjonktüre dikkat çekiyor. Kimisi yalnızca fırsatları kimisi yalnızca tehditleri görüyor. Siz ne görüyorsunuz? “Büyük fırsatlar var ne gerek var artık bu girişimlere” diyenlere ne demek istersiniz?

Evet, sahiden kimi çevrelere bakınca insan hayret ediyor. Bilhassa bu çevrelere bakılacak olursa, Kürtler yatırımlarını “barışa” yaparsa, büyük fırsatı, yani Kürdistan’ın bağımsızlığı ihtimalini kaybedecek. Pekala gerçekten şu anda barış olmazsa, Kürtler açısından fırsat kapıları mı aralanır? Kürtler, büyük güçlerin çatışmasından sıyrılıp özgürlüğe mi ulaşır? Bu çok büyük riskler barındıran bir ihtimal. Öcalan başından beri Kürtlerin bu riski göze almalarının tarihi bir muvaffakiyet kadar, tarihi bir felaketi de beraberinde getirebileceğine işaret ediyor. Öcalan’ın demokratik konfederalizm teorisi tam da bu iki ihtimalin üzerine kuruldu esasen. Yani Öcalan “Kürdistani olmadığı için” değil, Kürtlerin özgürlüğü kadar güvenliğini de öncelediği için bu türlü bir teori geliştirdi. Artık bu teorinin hayata geçirilmesinin tam vakti olduğunu savunan Öcalan’a devletin iki farklı eğiliminden iki farklı yaklaşım kelam konusu. Hasebiyle Öcalan da, Kürt hareketi de barış konusunda net. Devlet de belirli bir netliğe kavuştuğunda, temel “süreç” o vakit başlamış olacak. Bu sürece şimdilik “çözüm süreci” denmiyor olabilir. Fakat barış, tahlilin kıymetli ve birinci adımlarından biri olarak değerlendirilmeli.

Aslında çok soru var; bir yandan barış ihtimali bir yandan kayyım bir yandan tahlil bir yandan Rojava’ya taarruzlar bir yandan operasyonlar… Bütün bunlar toplumdaki iyimserliği baltalıyor. DEM Parti yetkililerinin en küçük kelamı üzerinden günlerce tepinenler bütün bu hücumları olağan karşılıyor? Bunlar gelişmelere ziyan vermez mi?

Biz heyet olarak işin olumlu olarak ilerletilmesine odaklanmış durumdayız. Kuşkusuz bu negatif gelişmeler yaşanmasın diye elimizden gelen çabayı gösteriyoruz. Lakin yalnızca bizim değil bütün toplumun sorumluluğu her şeye karşın bu süreci sonuca ulaştırmaktır. O yüzden süreç ilerledikçe kimi şeyleri daha net konuşma imkanımız olacak.

(MEZOPOTAMYA AJANSI)