İsrail ve Hamas arasında ateşkes yakın: ‘ABD, savaş sonrası Gazze planını bugün açıklayacak’

ABD’deki Joe Biden idaresinden yapılan açıklamalarda İsrail ve Hamas ortasında Gazze Şeridi’nde ateşkes ve rehine takası mutabakatının yakın olduğu tabir edilirken, İsrail Gazze’ye yönelik ataklarını sürdürüyor. İsrail’in dün gün boyunca Gazze’ye düzenlediği akınlarda 53 Filistinli hayatını kaybetti; İsrail’in Gazze Şeridi’ne düzenlediği ve iki meskeni gaye aldığı son akınlarda ise dört sivilin hayatını yitirdiği bildirildi.

AA’nın aktardığına nazaran, Gazze’deki Sivil Savunma Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, bölgenin kuzeyindeki Gazze kentinde bir konutun hava saldırısına maruz kaldığı belirtildi. Açıklamada, Filistinli Sukeyk ailesine ilişkin meskene düzenlenen hava hücumunda bir bayanın ömrünü yitirdiği, beş kişinin yaralandığı tabir edildi. Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan Han Yunus kentinde de bir konutun bombalandığı kaydedilen açıklamada, bölgeye sivil savunma takımlarının gönderildiği bilgisi verildi. Yapılan açıklamada, İsrail’in bombaladığı konutun enkazından üç Filistinlinin cansız vücutları ile birtakım yaralıların çıkarıldığı bildirildi.

İSRAİL BASINI: KABİNE, MUAHEDEYİ ONAYLAMAK İÇİN BUGÜN TOPLANABİLİR

İsrail ve Hamas ortasında Katar’ın başşehri Doha’da Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuğunda yürütülen dolaylı müzakerelere ait İsrail basınına yansıyan haberlerde, İsrail kabinesinin Gazze’de ateşkes ve esir takası mutabakatını onaylamak üzere bugün toplanmasının olası olduğu bildirildi. Resmi devlet televizyonu KAN’ın haberinde, Başbakan Benjmain Netanyahu’nun, faşist Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in anlaşmaya karşı çıkması nedeniyle hükümetin düşmeyeceğinden emin olmak istediği belirtildi. Smotrich, dün, Doha’da masada olan mutabakat teklifinin ‘facia’ olduğunu ileri sürmüştü.

KAN’a açıklama yapan İsrailli yetkililer, “Eğer işler süratli ilerlerse bugün öğlenden sonra kabinenin toplanması ve akabinde hükümet toplantısının yapılması ve mutabakatın onaylanması muhtemel” dedi. İsrailli Kanal 12 televizyonunun İsrailli kaynaklara dayandırdığı haberinde ise rehinelerin hür bırakılmasına ait muahedenin detayları üzerinde uzlaşıya varıldığı ve Hamas’ın kesin yanıtının beklendiği bildirildi. Haberde ayrıyeten birçok hükümet üyesinin muahedeyi desteklediği öne sürüldü.

Haberde, Netanyahu liderliğindeki Likud partisinden 18, Ultra Ortodoks Yahudi Şas Partisi’nden altı, Moshe Gafni liderliğindeki Birleşik Tevrat Yahudiliği’den iki ve Ulusal Sağ partisinden iki bakanın da muahedeyi desteklediği kaydedildi. Öte yandan, faşist Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in başında olduğu Otzma Yehudit (Yahudi Gücü) partisinden üç bakan ile ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in liderliğini yaptığı Dini Siyonizm partisinden üç bakanın da muahedeye karşı çıktığı belirtildi.

FİLİSTİNLİ KAYNAKLAR: MUAHEDE CUMA YA DA DAHA EVVEL İMZALANABİLİR

Doha’da İsrail ile Hamas ortasında yürütülen müzakere sürecinin ‘hassasiyeti’ nedeniyle ismini vermek istemeyen Filistinli kaynaklar da son gelişmelere ait bilgi verdi. Filistinli kaynaklar, ateşkes ve rehine takası mutabakatının neredeyse hazır olduğunu tabir etti. Kaynaklar, ayrıyeten, sürecin şu andaki üzere devam etmesi halinde büyük ihtimalle 17 Ocak Cuma günü ya da daha evvel mutabakatın imzalanabileceğini kaydetti.

Ateşkes ve rehine takası mutabakatının içeriği hakkında da bilgi veren Filistinli kaynaklar, muahedenin üç basamakta uygulanacağını ve birinci basamağın 40 ila 42 gün süreceğini belirtti. Kaynaklar, “Bu kademede İsrail, Netzarim ve Philadelphi koridorlarında kalmaya devam edecek. Bir hafta sonra Hamas’tan İsrailli esirlerin listeleri teslim alınacak, akabinde İsrail, Gazze’nin kuzeyine geri dönüşlere müsaade verecek” bilgisini verdi.

İsrail’in dönüş düzenlemeleriyle ilgili Gazze’nin kuzeyine geçişlere müsaade vermek için Netzarim Koridoru’nun bir kısmından çekileceği de belirtildi. Kaynaklar ayrıyeten, yaya olarak dönenlerin aranmayacağını lakin araçlarla dönenlerin silah kaçakçılığı yahut kuzeye silahlı şahısların geçişinin engellenmesi hedefiyle milletlerarası bir kuruluş tarafından getirilen aygıtlarla aranacağını belirtti. Tampon bölgenin genişliğiyle ilgili bir uyuşmazlık olduğunu aktaran Filistinli kaynakların verdiği bilgilere nazaran, İsrail, bölgenin 1500 metre olmasını isterken kelam konusu bölgenin 1000 metre olması üzerinde muahedeye varıldı.

İLK BASAMAKTA 34 REHİNENİN HÜR BIRAKILMASI ÖNGÖRÜLÜYOR

Kaynaklara nazaran, birinci etabın akabinde İsrail’in Netzarim Koridoru’ndan büsbütün çekilerek tampon bölgenin hudutlarına kadar gerilemesini sağlamak için ikinci ve üçüncü etap üzerinde müzakereler yapılacak, İsrail, Philadelphi bölgesinde kalmaya devam edecek. Kaynaklar, İsrail’in Hamas’a teslim ettiği 34 kişilik listede sekiz askerin yer aldığını, basında Hamas’ın bunu kabul ettiği istikametinde savlar yer aldığını tabir etti. Kaynaklar, 7 Ekim’den sonra alıkonulan tüm sivil esirlerin hür bırakılması karşılığında bu sekiz askerin özgür bırakılması önerisi olduğunu, bunun kabul edilme mümkünlüğünün yüksek olduğunu kaydetti.

CNN International da hususa ait haberinde, mutabakatın bu basamağında hür bırakılması öngörülen rehinelerin birçoklarının hayatta olduğuna inanıldığı, lakin teslim edilecekler ortasında birtakım rehinelerin cansız vücutlarının de olabileceği belirtildi. İsrail’in, Hamas’ın bu listeyi reddedeceğini kestirim ettiğini lakin Hamas’ın listeyi kabul ettiğini lisana getiren kaynaklar, askerler için farklı bir karşılık belirleneceğini aktardı.

ATEŞKES MUTABAKATINDA ‘SİNVAR’ ANLAŞMAZLIĞI

Öte yandan, İsrail’in Haaretz gazetesine konuşan bir kaynak, İsrail’in varılacak ateşkes ve rehine takası muahedesi kapsamında İsrail güçleriyle Gazze Şeridi’nde girdiği çatışmada öldürülen Hamas’ın eski siyasi büro başkanı Yahya Sinvar’ın cansız vücudunu teslim etmeyi reddettiğini söyledi. Birinci olarak Suudi Arabistan’ın Al Arabiya haber sitesinin gündeme getirdiği husus hakkında konuşan İsrailli bir kaynak, Sinvar’ın cesedinin teslim edilmesine ait olarak, “Bu, olmayacak. Nokta” tabirlerini kullandı.

İsrailli yetkililer, kelam konusu ateşkes ve rehine takası mutabakatı kapsamında mevcut Hamas başkanlarına dokunulmazlık sağlama ya da Hamas’ın üst seviye isimlerinin üçüncü bir ülkeye sürgüne gitmesi mümkünlüğü konusunda ise yorumda bulunmayı reddetti.

TRUMP: BİR EL SIKIŞMA OLDUĞUNU ANLIYORUM

ABD Başkanı Joe Biden’ın 20 Ocak’ta misyonu seçilmiş lider Donald Trump’a devretmesinin öncesinde Gazze’de ateşkes ve rehine takası mutabakatına varma konusunda gösterilen son eforlara Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi olarak atayacağını duyurduğu Steve Witkoff da katılmıştı; Witkoff İsrail’de Başbakan Netanyahu ile de bir ortaya gelmişti. Trump, dün Newmax kanalında ateşkes görüşmelerindeki son durum hakkında bilgi verdi.

Anlaşmaya atıfla konuşan Trump, “Bunu halletmeye çok yakınız. Bunu halletmeliyiz. Şayet bunu yapmazlarsa orada çok fazla zahmet çıkacak – Daha evvel hiç görmedikleri kadar büyük bir kahır…. Bunu halledecekler. Bir el sıkışma olduğunu anlıyorum; bunu bitiriyorlar, tahminen hafta bitmeden olacak. Lakin bunun olması gerekiyor” dedi.

AXIOS: BLINKEN, SAVAŞ SONRASI GAZZE PLANINI BUGÜN AÇIKLAYACAK

ABD’nin Axios haber sitesi ise ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın ‘savaş sonrası’ Gazze’nin yine inşası ve idaresine ait planı bugün kamuoyuna duyuracağını sav etti. Barak Ravid’in üç ABD’li yetkiliye dayandırdığı haberine nazaran, Blinken, kelam konusu planı bugün Atlantik Konseyi’ndeki konuşmasında açıklayacak. Haberde, kelam konusu planın mutabakatın ikinci etabının uygulanması eforları için kıymetli olduğu söz edilirken, Blinken’ın Gazze’nin güvenliği, yönetimi ve yine inşasına dair planı ABD’nin pek çok müttefikine sunduğu belirtildi. ABD’li kaynaklar, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Blinken’ın konuşmasındaki temel noktalar konusunda İsrail hükümeti, Filistin İdaresi, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve öteki Arap ülkelerini bilgilendirdiğini aktardı.

Habere nazaran, Blinken’ın planı, durumu istikrarlı hale getirmek ve insani yardım sağlamak için asker de gönderebilecek memleketler arası toplum ve Arap ülkelerinin dahlinin olduğu bir idare düzeneği kurmayı öngörüyor. Blinken’ın konuşmasında ayrıyeten Filistin Yönetimi’nde ıslahat daveti da yapması bekleniyor. İsrail hükümeti, ‘savaş sonrası’ Gazze’de Arap ülkelerinin dahlini istese de Filistin Yönetimi’nin dahlinin olduğu bir planı reddediyor. Blinken’ın bugün ayrıyeten İsrail’in Gazze’de uzun periyodik işgalini, Gazze topraklarının daraltılmasını ya da Gazzelilerin zorla yerinden edilmesini reddetmesi bekleniyor.

(DIŞ HABERLER SERVİSİ)