Almanya’nın güneyindeki Aschaffenburg kentinde düzenlenen bıçaklı akında biri 2 yaşında bir çocuk olmak üzere iki kişinin hayatını kaybetmesi, failin Afganistan vatandaşı olması hasebiyle bir sefer daha göçmen aykırısı telaffuz ve talepleri beraberinde getirdi. 23 Şubat’taki erken seçime gidilen süreçte faşist Almanya için Alternatif (AfD) partisi ile ortasına aralık koymaya çalışan ana muhalefet Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisi, daha sıkı göç kanunları talebiyle AfD ve tabanına göz kırparken, 25 Ocak Cumartesi günü binlerce kişi başşehir Berlin’in ikonik yapılarından Brandenburg Kapısı’nda toplanarak ‘aşırı sağı’ protesto etti. Basında çıkan birtakım yorumlara nazaran ise Almanya için tahlil yolu, ne ‘tersine göçten’ (Remigration) ne de ‘herkes için ülkede kalma hakkından’ geçiyordu.
ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump ile milyarder iş insanı Elon Musk ortasındaki ‘bromance’ daha ne kadar sürer bilinmez; lakin Musk Almanya basını ve kamuoyundaki yerini uzunca bir mühlet daha koruyacağa benziyor. Son aylarda çeşitli biçimlerde AfD’ye takviyesini lisana getiren Musk, cumartesi günü AfD’nin Halle/Saale’deki seçim aktifliğine çevrimiçi katılarak ‘medeniyetin geleceğinin Almanya’daki seçime bağlı olduğunu’ ve ‘Almanların Alman olmaktan gurur duyması gerektiğini’ söyledi. Kaba bir çeviriyle ‘Savaş, savaş, savaş’ (Fight, fight, fight) sloganlarının atıldığı aktiflikten izlenimlerini kaleme alan bir gazeteciye nazaran aktiflik Almanya’nın doğusunda yapılan bir Trump mitingi üzereydi.
Trump’ın Beyaz Saray’a dönmesinin Almanya’da yarattığı tasalardan Suriye’deki Beşar Esad idaresinin yıkılması sonrası Almanya’daki Suriyelilerin durumuna geçtiğimiz hafta Almanya basınına yansıyan haber ve yorumlardan öne çıkan kimileri şöyleydi…
GÖÇ TARTIŞMASINDA ‘ORTA YOL’ ÖNERİSİ
Almanya, 22 Ocak Çarşamba günü Bavyera eyaletindeki Aschaffenburg kentinde 2 yaşındaki Faslı-Alman bir çocuk ve 41 yaşındaki bir erkeğin vefatıyla sonuçlanan bıçaklı akınla sarsıldı. Bu taarruzun failinin de Afganistanlı bir sığınmacı olması, seçim sath-ı mailine girilen ülkede bir defa daha yabancı ve göçmen aksiliğini körükledi. Ana muhalefet CDU lideri ve federal başbakan adayı Friedrich Merz’in göç maddelerini sertleştirme önerisi ve CDU’nun bu hafta federal meclise sunması beklenen önergeye AfD’den gelecek kesin, liberal Hür Demokrat Parti’den (FDP) gelecek mümkün takviye taarruzun medya ve kamuoyunda da göç üzerinden tartışılmasını beraberinde getirdi. Die Tageszeitung (taz) gazetesinden Jost Maurin, “Bıçaklı akının sonuçları: Ne ‘tersine göç’ ne herkes için kalma hakkı” başlıklı yazısında, “Almanya ‘tersine göç’ ve ‘herkes için kalma hakkı’ ortasında bir orta yol bulmalı. Aschaffenburg’da yakın vakit evvel yaşanan şiddet hareketi bunu gösterdi” değerlendirmesinde bulundu. ‘Görünüşe nazaran ruhsal meseleleri olan bir Afganın bir kreş kümesine yönelik ölümcül bıçaklı saldırısına verilen siyasi reaksiyonların beklendiği üzere olduğunu’ anlatan Maurin, “Pek çok sağcı, topyekûn ‘sınır dışı’ ve ‘tersine göç’ talebinde bulunurken, pek çok solcu pratikte ‘herkes için kalma hakkı’ istiyor. Yaşanan olay, bir uzlaşmanın gerekli olduğunu gösteriyor” sözlerini kullandı. Maurin, yetkililer Aralık 2024’te hudut dışı edilmesi gereken faile yönelik ilgili kanunları uygulamış olsaydı hayatını kaybeden iki kişinin bugün yaşıyor olabileceğini kelamlarına ekledi. Fizikî taarruz ve yaralama üzere hatalardan sabıkası olan şahısların hudut dışı edilmesi gerektiğini savunan gazeteci, aksi takdirde ‘radikallerin’ seçimin yaklaştığı bir devirde bu durumu istedikleri kadar abartıp mültecilere karşı kullanabileceğine, bunun da pek çok bireyde karşılık bulabileceğine işaret etti. (25 Ocak)
‘SURİYELİLERİN ÜLKELERİNİ ZİYARET ETMESİNE MÜSAADE VERİN’
Suriye’de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı kümelerin 8 Aralık 2024’te Beşar Esad idaresini devirmesinin akabinde Almanya’da yaşayan Suriyeliler de bir ikilemle karşı karşıya kaldı: Ülkelerine gitmek ya da gitmemek. ‘Pro Asyl’ sığınmacı hakları örgütünün paylaştığı bilgilere nazaran, İkamet Kanunu’nun 47b unsuru, Almanya’da sığınma ya da müdafaa hakkı, mülteci statüsü yahut hudut dışı yasağı olan Suriyelilerin Suriye’ye gitmek istemeleri halinde öncesinde ilgili makamlara ziyaretlerinin gerekçesiyle birlikte bildirimde bulunmasını gerektiriyor. Rusya ile savaştan kaçarak Almanya’ya sığınan Ukraynalıların ülkelerine gitmeleri halinde muhafaza statülerini kaybetmekten korkmalarına ise gerek olmuyor. Almanya’da yaşayan Suriyeli müellif Mohammad Al Attar da Der Spiegel için kaleme aldığı “Alman mülteci siyaseti: Almanya’daki Suriyelilerin ülkelerini ziyaret etmelerine artık müsaade verin” başlıklı yazısında, “Federal hükümet, biz Suriyelilere rastgele bir kısıtlama olmadan ülkemizi ziyaret etme müsaadesi verecek hamasete sahip olmalı. Orası inançlı değil; biz yalnızca oradaki ailelerimizi görmek istiyoruz. Bundan Almanya da yarar sağlayacaktır” dedi. Başşehir Şam’daki babasının Esad şimdi ülkeden kaçmadan evvel yıllar boyunca her telefon görüşmesinin sonunda kendisini ne vakit görebileceğini sorduğunu anlatan Al Attar, “O vakitler bana bu soruyu sorduğunda susardım. Artık ise aradığında telefonu açmaya cüretim yok zira bu soru daha da utanç verici bir hal aldı” diye yazdı.
Kendisini Suriye’yi ziyaret etmekten alıkoyanın Almanya bürokrasisi olduğunu babasına izah edecek durumda hissetmediğini anlatan müellif, Göç ve Mülteciler Federal Ofisi’nin (BAMF) Suriye’ye gitmek için müsaade istediği e-postasına cevap vermediğini, yabancılar dairesinin ise bu türlü bir müsaadenin kelam konusu olamayacağını bildirdiğini söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e işaret ederek ‘ülkeleri tıpkı diktatör tarafından yerle bir edilen’ Ukraynalılar için durumun farklı olduğunu belirten Al Attal, “Almanya’daki Suriyeliler ülkelerini ziyaret etmenin Almanya’daki oturum statülerini neden tehlikeye atacağını anlamıyor” dedi. Muharrir, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Orası inançlı olduğu için ya da tatilin keyfini çıkarmak için değil, ailelerimizi görmek için Suriye’ye seyahat etmek istiyoruz.” (21 Ocak)
‘DOĞU ALMANYA’DA TRUMP MİTİNGİ Mİ? PEK SAYILMAZ…’
Almanya’daki yabancı düşmanlığından en fazla yarar sağlayan ve onu en fazla körükleyen partilerin başında elbet AfD geliyor. AfD’nin haftasonu seçim kampanyasının ‘start’ını verdiği aktifliğinin okyanus ötesinden bir konuğu vardı: Elon Musk. Trump idaresinin birinci icraatlarından biri olarak hudut dışı uçuşları başlattığı ABD’den çevrimiçi olarak aktifliğe katılan dünyanın en varlıklı insanı, AfD’ye ve partinin Eşbaşkanı ve başbakan adayı Alice Weidel’a takviyesini bir sefer daha lisana getirdi. Başşehrin lokal gazetelerinden Berliner Zeitung’dan Sophie-Marie Schulz, Saksonya-Anhalt eyaletindeki seçim etkinliğinden izlenimlerini “AfD: Amerikan seçim kampanyası Doğu Alman eyaletinde başladı” başlıklı haberinde aktardı. Trump’ın mitinglerinde atılan sloganların burada da atıldığını, şapkaların havaya fırlatılıp Almanya bayraklarının sallandığını aktaran gazeteci, “Doğu Alman kentlerinde Trump mitingi mi? Pek sayılmaz. Yumruğunu doğuşçu bir edayla havaya kaldıran da Amerikan Başkanı Donald Trump değil, AfD’nin başbakan adayı Alice Weidel” dedi.
Bunun konuşmaların yapıldığı ya da parti programının açıklandığı bir seçim aktifliği olmadığını belirten Schulz, “Bu bir miting ve AfD’nin büsbütün Amerikanlaşmış seçim kampanyasının başlangıcı” diye konuştu. Miting sırasında AfD’nin öteki Eşbaşkanı Tino Chrupalla, CDU lideri Friedrich Merz’i ABD’nin bir evvelki lideri ve Trump’ın son iki seçimdeki rakibi Joe Biden’a benzetirken, çabucak akabinde sahneye gelen Weidel, kalabalığa bir konuğunun olduğunu açıkladı. Weidel’ın çabucak yanındaki devasa ekranda, distopik sinemaları andıran bir manzarayla Elon Musk duruyordu. Musk, burada yaptığı konuşmada, AfD’nin ‘Almanya için en iyisi’ olduğunu söylerken, Weidel da salondaki kalabalığa işaret ederek “Seni seviyoruz” dedi. Musk’ın akabinde kelam alan Weidel, tıpkı aylar evvel Trump’ın yaptığı üzere seçilmesi halinde misyondaki birinci gününde yapacaklarını anlattı. Listesinin başında ise tekrar Trump’a emsal bir halde ‘ülkeden ayrılması gereken’ sığınmacıların hudut dışı edilmesi, iklim muhafaza tedbirlerinin kaldırılması ve devlet masraflarının kısılması geliyordu. Schulz da “Weidel’ın bu planları somut olarak nasıl hayata geçirmek istediği ve hangi yasal manilerin göz önünde bulundurulması gerektiği ise mevzu edilmedi” diye yazdı. (26 Ocak)
‘AVRUPA EVVEL KENDİ ÖDEVLERİNİ YAPMALI’
Almanya ana akım medyası ve siyaseti Trump’a aralıklı yaklaşsa da Rusya ile savaşta ABD’nin Ukrayna’ya olan takviyesinin kesilmesi ve Avrupa’nın mali ve askeri açıdan yalnız bırakılması ihtilami bilhassa Berlin’de tasa yaratmışa benziyor. Trump, vazifeye gelmeden evvel savaşı bir günde bitirmeyi taahhüt etmiş olsa da bu vaat mevcut durumda hayata geçirilmekten uzak duruyor. Almanya Marshall Fonu Lider Yardımcısı Sudha David-Wilp, Welt TV’ye verdiği demeçte, Trump’ın Ukrayna’daki savaşı bitirmek için Avrupa’ya muhtaçlığının olduğunu, Avrupa’nın tek ses olması, lakin öncesinde kendi ödevlerini yapması gerektiğini söyledi. Trump’ın klâsik ABD siyasetini izlememesinin Avrupa açısından da bir zorluk teşkil ettiğini anlatan David-Wilp, “Bence Almanya ve Avrupa, Trump ile birlikte çalışmanın bir yolunu bulmalı. Ben Lider Trump’ın pragmatik davranacağını ve Ukrayna’daki savaşa bir son vermek için Avrupa’ya muhtaçlığının olduğunu düşünüyorum. Bence burada Avrupa da harekete geçme yeteneğine sahip, güçlü bir durum almalı… Berlin’de gelecekte kurulacak hükümette kim olursa olsun ABD ile işbirliği için bir yol bulmalı” değerlendirmesinde bulundu. Friedrich Merz’in Trump ile başa çıkma konusunda örneğin Toplumsal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz’dan daha âlâ olup olmayacağı sorusuna da karşılık veren David-Wilp, “Ben buradaki problemin kimin Trump’a karşı daha güzel durum alacağı olduğuna inanmıyorum. Kıymetli olan, Avrupa’nın tek sesle konuşması. Bence Avrupa evvel kendi ödevlerini yapmalı” diyerek tek sesle konuşmak için Almanya, Polonya ve Fransa üzere ülkelerin ortasındaki işbirliğinin değerine dikkat çekti. (21 Ocak)
‘BU, NÜKLEER BİR SAVAŞIN BAŞLANGICI OLABİLİR’
Almanya Başbakanı Scholz ve dönemin ABD Başkanı Biden, 2024 yılında ABD’nin orta menzilli füzelerinin Almanya’ya konuşlandırılması konusunda muahedeye varmıştı. ABD’de liderin değişmesiyle de birlikte bu kararın yarattığı telaş bir kere daha gün yüzüne çıktı. Bu bağlamda Almanya’daki erken seçimde aday olan tüm siyasetçilere bu karardan geri adım atılması davetinde bulunulan açık bir mektup kaleme alındı. Mektubun birinci imzacılarından biri olan fizikçi Moritz Kütt, Jana Frielinghaus’a verdiği röportajda, iki ülke ortasındaki kararın NATO çerçevesinde alınmadığına dikkat çekerek şu değerlendirmede bulundu: “Bu silahların konuşlandırılmasıyla ilgili benim gördüğüm iki risk var: Birinci olarak, Almanya, bununla kendisini bir gaye haline getiriyor. Almanya ve Rusya ortasında bir çatışma kelam konusu olursa, Rusya bu ABD silahlarının ne vakit kullanılacağından ya da nereye fırlatılacağından, Rus nükleer mühimmatına ya da klâsik Rus üslerine saldırılıp saldırılmayacağından emin olamaz. Rusya’nın da süratle karar vermesi gerekir; bu ise yanılgılara, hatta karşı bir hücuma yol açabilir. Burada en berbatı de bir yanlış anlaşılma olurdu: Ruslar Almanya’nın nükleer silah stoklarına saldırdığını düşünür, akabinde beklenen yıkımdan evvel bunları kullanır… Bu, nükleer bir savaşın başlangıcı olabilir.”
ABD orta menzilli füzelerinin Almanya’ya konuşlandırılması kararının karşı tarafın daha fazla silahlanmasıyla sonuçlanabilecek bir silahlanma adımı olduğuna dikkat çeken fizikçi, seçimin akabinde oluşacak yeni meclisin bu bahiste ne yapabileceği sorusuna karşılığında, “Federal Meclis, yasal gereklilikleri değiştirebilir. Şayet mecliste ABD füzelerinin konuşlandırılması konusunda bir çoğunluk olursa iktidar partileri ile kabine üyelerinin bu kararı desteklemesi daha da zorlaşacaktır. Bu sebeple gelecekteki Federal Meclis üyelerinin bu hususta net bir tutum alması kıymet taşıyor” sözlerini kullandı. (nd-Aktuell, 24 Ocak)
