Barınaktan köpek sahiplenmede ‘bürokrasi’ engeli: Olmayan yönetimin belgesi istendi
İSTANBUL – Kamuoyunda önemli tartışmalara neden olan ve 2 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ‘Hayvanları Müdafaa Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yönetmeliği en az kendisi kadar tartışma yarattı.
Zira yönetmeliğin ortaya çıkmasıyla görüldü ki, hayvanseverlerin, hayvan hakları savunucularının, avukatların, STK temsilcilerinin, hayvansever siyasalların yasanın ortaya çıkış sürecinde uyardıkları pek çok durum gerçekleşti.
Köpeklerin sahiplenilme şartları da bunlardan biri oldu. Yasa taslağının tartışıldığı devirde, kelam konusu yasa ile sahiplendirmenin önünün açılacağı belirtilmişti. Lakin yönetmelikle anlaşıldı ki, sahiplenmenin önüne pek çok bürokratik pürüz konulmuş.
Bu durumun en somut örneklerden biri de, bir halde Ümraniye Belediyesi barınağına düşen Patik’in hikayesi…
PATİK’İ 6 GÜNDE BARINAKTAN SIKINTI ÇIKARDILAR
Patik’in öyküsüne geçmeden evvel sahiplendirmenin yönetmelikte nasıl yer aldığını hatırlatalım. Yönetmelikte hayvan sahiplerinin vazife ve sorumlulukları başlıklı 7. unsurunun h bendinde, barınaktan köpek sahiplenmek isteyenlerin apartman ya da site idaresinden köpek bulundurabileceğine dair doküman alması kaidesi yer alıyor.
Peki yaşadığınız yerde apartman idaresi yoksa? Barınak vazifelileri, olmayan bir apartman idaresinden evrak isteyebilir mi? Patik’in kıssası tam da bu sorular etrafında başlıyor. Ümraniye’de Patik’le karşılaşan ve onu sahiplenerek barınaktan çıkarmak isteyen Ümraniye Hayvan Hakları İnisiyatifi üyelerinden, yaşadıkları meskenlerin, apartmanların ‘olmayan’ idarelerinden doküman istendi. Tam 6 günlük gayret sonunda Patik’i barınaktan çıkardılar. Fakat yaşanılanlara kendileri de şaşkınlar. Köpek barınakta, onu sahiplenmek isteyen de orada lakin bürokrasi, bu süreci neredeyse imkansız kılıyor.
Özge Koçyiğit, Patik’i barınaktan çıkarmak için günlerce uğraştı. YÖNETİMİ OLMAYAN APARTMANDAN KARAR DEFTERİ İSTENDİ
Ümraniye Hayvan Hakları İnisiyatifi, 20 Ocak’ta X platformunda yaptığı paylaşım ile Patik’i barınaktan çıkardıklarını duyurdu. Sahiplenme sürecinde yaşadıkları düşünceleri da aktararak “sahiplendirme sürecinin önünü açın” formunda davet da yaptılar.
Patik’i barınaktan çıkarmak için 2 kişi onu sahiplenmeye çalıştı. Sonunda Özge Koçyiğit, Patik’i sahiplenmeyi başardı. Koçyiğit, Patik’le Ümraniye Barınağı nöbeti sırasında tanıştıklarını anlatıyor: “Bizler nöbet alanındayken Patik geldi yanımıza. Çok sakin, çok uysal, daima kendini sevdirmeye çalışan bir köpekti. Nöbet alanında ona bakmaya başladık fakat bir mühlet sonra onun için yer bakmaya başladık. Zira çok uysal bir köpekti. Bahçeli bir konut bulduk, orayı düzenleyip onu yerleştirdik ancak bu alandan kaçtı. Günlerce onu aradık. Fotoğrafını alıp barınağa gittik ve bize orada olduğu söylendi.”
Patik’i buldukları için çok sevindiklerini anlatan Koçyiğit, çabucak onu sahiplenmek istediklerini yetkililere iletmişler. Lakin bu süreç hiç düşündükleri üzere ilerlememiş. Koçyiğit, epeyce meşakkatli olarak tanımlıyor bu süreci ve ekliyor: “Patik’i almak istedim. Konutumun tapusunu ve kimliğimi götürdüm. 10 daireli bir binada yaşıyorum. Bu apartmanda idare olmadığı için bir karar defteri ya da idare planı sunamadım. Nedenleriyle bunu anlattım lakin ısrarla idare planı getirmemi istediler. Halbuki âlâ niyetli bir sahiplendirme süreci maddeleşmiş olsaydı tüm bunlara gerek bile olmayacaktı. Ayrıyeten tapu, ‘mülkün benim olduğunu, kimseden icazet almama gerek olmadığını’ kanıtlamazsa öbür ne ispatlar? Adalet aslında ‘mülkün temeli’ diye yazmaz mı her yerde?”
‘HAFTA SONU SAHİPLENDİRME YAPILMAYACAĞI SÖYLENDİ’
Patik’i bahçeli müstakil konutu olan bir arkadaşları sahiplenmek istemiş. Tıpkı halde tapu ve kimlikle barınağa gitmiş. Patik’i sahiplenmeye çalışırken evraka takılan ikinci kişi olmuş.
Koçyiğit bunu şöyle anlatıyor: “Evinin müstakil olduğunu söylüyoruz, tapusunda da yazıyor tekrar de bizden bunu kanıtlamamız istendi. Güç bela tapuya tekrar gittik bir doküman aldık. Tapuda “bahçeli kargir bina” yazmasına karşın bizden yine idare planı istendi. Bir halde tapuya yeniden gidildi, yeniden evrak alındı fakat o da kabul edilmedi. Patik’i almak için cumartesi tekrar gittik. Hafta sonu olduğu için süreç yapamayacaklarını belirttiler. Bu nasıl bir şey anlamadık. Hafta sonları sahiplendirme yapılmayacak mı yani? İnsanların birden fazla çalışıyor, hafta sonu gidip köpek sahiplenmek istese olmayacak mı? Bunların tümü katiyetle altyapısı olmayan mazeretlerdir maalesef.”
‘TAMAMEN KEYFİ UYGULAMALAR MEVCUT’
Koçyiğit, Patik’i öteki birisinin sahiplenmek istemesi üzerine bu şahsa ilişkin tapuyla birlikte sahiplendirme süreci için tekrar barınağa gittiklerini anlatıyor. Tapuda ismi geçenlerden onay alınmış, evrak sunulmuş. Arsa tapulu olduğu için burada da bir idare planı yokmuş.
Ancak Koçyiğit bu evrakların sunulmasıyla öbür doküman sorulmadığını tabir ederek “İlk baştaki durum ile birebir biçimde idare planı olmamasına karşın bu sefer Patik’i alabildim. Büsbütün keyfi uygulamalar mevcut” tabirlerini kullanıyor.
Patik’i 21 Ocak Salı günü barınaktan çıkaran ve himayesine alan Koçyiğit, yaşadıkları süreçle ilgili “Sahiplenmeyi kolaylaştıracaklarına pürüzlerle karşılaşıyoruz. Keyfi ve şahsa özel muamele gösteriliyor. Günlerce bir köpeği sahiplenmek için uğraştık” diyor.
Avukat Arzu Aydoğan, Kat Mülkiyeti Kanunu’nu işaret ediyor. ‘BU KADAR BÜROKRATİK SÜREÇ HAYVANIN FAYDASINA DEĞİL ZİYANINA İŞLİYOR’
Koçyiğit’in yaşadığı bir durumda kalanlar ne yapmalı? Bu soruyu İstanbul Barosu üyesi, tıpkı vakitte Kurtuluş Pati Dostları gönüllülerinden olan avukat Arzu Aydoğan’a sorduk.
Aydoğan, 5199 Sayılı Hayvanları Müdafaa Kanunu’nun itirazlara karşın değiştirilmesi sürecinde kamuoyuna “bu bir sahiplenme çalışmasıdır” argümanlarının sunulduğunu hatırlatıyor. Lakin uygulama yönetmeliğinin çıkmasıyla lisana getirdikleri dertlerinin somutlaştığını gördüklerini lisana getiriyor.
Aydoğan, Patik’in sahiplenilme sürecinde aslında emelin “kolaylaştırma” olmadığının kanıtlandığını söz ediyor. Aydoğan mevzuyla ilgili şunları söylüyor: “Ümraniye Barınağı ve diğer barınaklardan duyduğumuz üzere bu tıp evraklar bazen keyfi bazen de Tarım Bakanlığı’nın kontrol korkusu ile isteniyor. Fakat somut örneklerde gördüğümüz üzere, her mesken birebir şartlara sahip değil ve bu şartlara uygun dokümanlar istenmesi gerekir. Ayrıyeten doküman gerekmeyen durumlarda vatandaşın beyanına güvenmek” de gerekir. Bu kadar bürokratik bir sürecin hayvanlara faydası değil ziyanı olacağı apaçık ortada. Müstakil konuttan yönetici onayı istenemez, zira yönetmelikler normlar hiyerarşisinde kanunların altında yer alır.”
Bu noktada Kat Mülkiyeti Kanunu’nu işaret eden Aydoğan, “Kat Mülkiyeti Kanunu Husus 34’e nazaran, ana gayrimenkulün sekiz yahut daha fazla bağımsız kısmı varsa, yönetici atanması mecburidir. Ana gayrimenkulün bütün kısımları bir kişinin mülkiyetinde ise, malik kanunen yönetici durumundadır. Bu durumda şayet yönetmelik uygulanıyorsa yönetmeliğin kanuna muhalif olması sebebiyle iptali gerekir. Lakin memur keyfiyeti ise o memur hakkında misyonu berbata kullanma yahut ayrımcılık hatasından gerekli şikayetler yapılabilir” diyor.
