Cezalar yetersiz: ‘Avcılığın yasalı da kaçağı da kamu sağlığı sorunu’

Geçtiğimiz günlerde Burdur’da avlanması yasak olan ve kuşağı tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan Karakulak, bir avcı tarafından öldürüldü.
Uzmanlar, hayvanların yasal ya da değil, avcılar tarafından avlanmasının ekolojiyi tehdit ettiğini belirtiyor.

‘YASAL AVCILAR DA KAÇAK AVCILAR ÜZERE MADDELERİ İHLAL EDİYOR’
2024-2025 yasal av periyodu, Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’ne bağlı Merkez Av Komitesi kararı ile geçtiğimiz temmuz ayında yürürlüğe girdi. Komitenin kararına nazaran, her sene yaban hayvanları için her bölgede avlanma alanları, tipler, avlanma müddetleri ve av limitleri belirleniyor. Av dönemi dahil hayvanların öldürülmesi başlı başına bir meseleyken yasal avcıların da kaçak avcılar üzere maddeleri ihlal ettiği bilinen bir gerçek.

Yaban Hayatı Uzmanı Ahmet Emre Kütükçü, insan faaliyetleri yüzünden ömür alanları giderek daralan yaban hayvanlarının popülasyon kaybının, yasal ve kaçak avcılık yüzünden daha da hızlandığına vurgu yaptı.
Kütükçü şunları söyledi: “Ülkemiz coğrafyası ve avcı sayısını birlikte ele aldığımızda ortaya denetlenmesi ve denetim edilmesi sıkıntı bir sistem çıkıyor. Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’nün bu ağır avcı faaliyetini denetleyecek kâfi av muhafaza işçisi bulunmadığı üzere çalışanın kontrollerde karşılaştığı birçok sorun var. Kaçak avcılar dışında avlanma dokümanı ve puluna sahip yasal avcılarda konulan kurallara uymayabiliyor. Bir av gününde azamî avlanabilecek hayvan sayısının aşılması ve avlanmanın yasak olduğu alanlarda avlanma üzere birçok kural da yasal avcılar tarafından ihlal edilebiliyor. Yani yasal evraklara sahip olması bir avcının kurallara uyacağını garanti etmiyor. Ayrıyeten avcılık büyük bir sanayi haline gelen, ava yönelik silah üreten sanayi tarafından da desteklenen ve özendirilen bir hobiye dönüştü.”
‘KARASAL AVCILIK FAALİYETİNE VE DOĞAL ALANLARININ TAHRİBATINA SON VERİLMELİ’
Kütükçü, yaban hayatı kökenli hastalıkların yaygınlaşarak pandemilere dönüştüğünü ve avcılığın bir muhtaçlık olmaktan çıkıp biyoçeşitlilik kaybının en kıymetli nedenlerinden biri haline geldiğine değindi. “Hem ülkemizde hem dünyada avcılık yalnızca yaban hayatı için bir sorun değil, tıpkı vakitte toplum sıhhati için de büyük risk nedenidir” diyen Kütükçü şunları ekledi:
“Dünya Sıhhat Örgütü’ne (WHO) nazaran, insanlarda yeni ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların yüzde 60’ı hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır. Son vakitlerde artan yaban hayvanı kökenli hastalıklarla birlikte avcılık dünyada ve ülkemizde yine tartışılır hale gelmiştir. SARS, MERS, Ebola, domuz gribi ve kuş gribi bunlardan yalnızca birkaçıdır. Yaban hayvanlarının avlanıp tüketilmesi hem bunu yapan kişi hem de etrafındaki beşerler için büyük risk oluşturmaktadır. Bu istikametiyle yeni salgın riskleriyle müsabaka ihtimalini artırdığı için avcılığın yasaklanması giderek zarurî hale gelmektedir.”

‘KAÇAK AVCILIKTA KONTROL AZ, CEZALAR CAYDIRICI DEĞİL’
Yaban hayatı fotoğrafçısı Alperen Akdemir, av döneminde kota alan avcıların, kimi bölgelerde yasak çeşitleri de öldürdüğüne dikkat çekti.
Gece avına bilhassa dikkat çeken Akdemir, birçok kaçak avcının bilhassa geceyi tercih ettiğini belirterek şu bilgileri verdi: “AVBİS sisteminden kota alan avcıların bir kısmı maalesef avı yasak olan tipi de avlıyor. Örneğin tavşan avı yasakken tahtalı avı kotası alıp tavşan da vurabiliyor. Burada en büyük sorun eğitimsizlik ve kâfi kontrollerin olmaması. Tüm bunların dışında bir de gece avı var. Gece kontrolleri fakat ihbar durumunda denetleniyor. Maalesef birçok kaçak av gece yapılıyor. Örneğin kızıl geyik termal dürbünlerle gece avlanıyor. Suçüstü olmadığı takdirde maalesef yakalama lakin kişi toplumsal medyada paylaşırsa oluyor. Örneğin; Burdur’da müdafaa altındaki karakulak, onu vuran kişinin toplumsal medyada paylaşmasıyla ortaya çıktı. Cezalar maalesef yetersiz. Kontrolün azlığı, kaçak avcıları vazgeçirmediği üzere mahpus cezalarının olmaması da yaptırım gücünü azaltıyor.”