Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, kış aylarında bölgeyi etkileyen Sibirya’dan gelen yüksek basınç hareketinin Van’daki kirli havanın atmosfere yükselmesine müsaade vermediğini, bu nedenle kirliliğin arttığını belirtti.
AA’nın haberine nazaran kışın çetin geçtiği Van’da, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı bilgilerine nazaran, hava kalitesi “orta” düzeyde seyrediyor.
Doğal gaz kullanımının yaygınlaşmasıyla yıllar öncesine nazaran kirliliğin azaldığı kentte, kalitesiz yakıt kullanımı, artan araç sayısıyla bölgede yüksek basıncın tesiri hava kalitesini olumsuz etkileyen ögeler ortasında yer alıyor.
Prof. Dr. Alaeddinoğlu, şehirleşmenin artmasıyla hava kirliliğinin değerli bir sorun haline geldiğini söyledi. Van’daki hava kirliliğinin birçok nedenin bulunduğuna dikkati çeken Alaeddinoğlu, meskenlerin ve fabrikaların bacalarından çıkan duman ve artan araç sayısıyla egzoz gazlarının salınımının artması hava kalitesini değerli oranda düşürdüğünü belirtti.
‘RÜZGAR KİRLİ HAVAYI DAĞITACAK YETERLİLİKTE DEĞİL’
Havada asılı kalan katı, sıvı ve gaz halindeki ziyanlı hususların başta beşerler olmak üzere tüm canlıları, çevreyi, binaların dayanaklılığını, ağaçları ve bitkileri olumsuz etkilediğini tabir eden Alaeddinoğlu, şunları kaydetti:
“Kentin batısında Van Gölü, doğusunda ise 3 bin 204 metre yükseklikteki Erek Dağı bulunuyor. Burada tesirli rüzgarların yüzde 50’sinden fazlası batı taraflı estiği için katı, sıvı ve gaz halindeki kirleticiler de haliyle gölün üzerinde değil kentin doğusuna hakikat sürükleniyor. Van’ın doğusunda bulunan ve set vazifesi gören Erek Dağı bu kirleticilerin gitmesini engelleyerek kentin üzerinde adeta bir toz bulutu üzere kalmasına neden oluyor. Kentte tesirli olan rüzgarın suratı ise yıllık yaklaşık 2.4 m/s. Düşük bir sürat. Yani rüzgar buradaki kirli havayı dağıtacak yeterlilikte değil. Bir öbür sorun ise kış aylarında burayı etkileyen Sibirya’dan gelen yüksek basınç hareketi. Yüksek basıncın şöyle bir özelliği var. Alçalıcı hava hareketleridir. Münasebetiyle kentin üzerindeki kirli havanın atmosfere yükselmesine müsaade vermiyor. Hava alçaldığı için baskı kuruyor. Böylelikle kirli hava kentin üzerinde karabulut halinde bazen günlerce, haftalarca kalabiliyor.”
‘KIŞ AYLARINDA TENEFFÜS HASTALIKLARI ARTIYOR’
Hava kirliliğinin başta teneffüs olmak üzere birçok hastalığa neden olduğunu anlatan Alaeddinoğlu, “İlimizde bilhassa kış aylarında teneffüs hastalıklarında önemli bir artış gözlemleniyor. Bunun temel nedeni kentin kirli bir havaya maruz kalmasıdır. Konutlarda kullanılan yakıtın kalitesizliği, yerleşimin belirli bir alanda sıkışması bunun en değerli nedenleri ortasında geliyor. Birtakım mahallelerdeki yapılarda ısı yalıtımlı materyallerin kullanımı pek yaygın değil. Isıyı sağlamak için de kalitesiz yakıt materyalleri daha çok kullanılıyor. Tüm bu aksilikler kış ayalarında hava kirliliğine, çok makûs bir imgeye, insan sıhhatinin olumsuz etkilenmesine neden oluyor” değerlendirmesinde bulundu.
Hava kirliğinin önüne geçmenin mümkün olduğunu tabir eden Alaeddinoğlu, “Öncelikle kalitesiz yakıtlarla ilgili tedbirler alınabilir, toplu taşıma araçlarının kullanımı yaygınlaştırılabilir. Gerekli takviyeler verilerek tüm yapılarda doğalgaz kullanımı başlatılabilir, sanayi tesislerinin kent dışına taşınmaları sağlanabilir. Bunları sağladığımızda hava kirliğinin önüne geçebiliriz. Aksi halde ilimiz kış aylarında daima kirli havayla karşılaşacak” diye konuştu.
(ANADOLU AJANSI)
