İSTANBUL – 160 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 2 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi fakat hususla ilgili tartışmalar sona ermedi.
17 unsurluk kanunun 16’sının iptali ve yürürlüğünün durdurulması ismine CHP, 15 Ağustos’ta AYM’ye başvurdu. 5 Eylül’de AYM birinci incelemesini yaptı ve kanunun temelden görüşülmesine karar verdi. Lakin ortadan geçen yaklaşık 5 aya karşın AYM’de bahisle ilgili bir gelişme yaşanmadı. Tam da bu nedenle hayvan hakları dernekleri ve barolar, bugün (30 Ocak) için AYM’nin yasanın iptal etmesi talebiyle hayvanseverlere adliyeler önünde yapılacak açıklamalara katılma daveti yaptı.
Peki AYM’den, hayvan hakları savunucularının beklediği karar çıkar mı? AYM’de bekleyen yasa görüşmeleri hukuken daha erken yapılabilir miydi?
İstanbul Barosu Hayvan Hakları Merkezi Üyesi Bahtiyar Güner, “Biz Anayasa Mahkemesi’nin Can Atalay’ın tutukluluğu yahut cezalandırılması kararlarını 1 aydan daha kısa müddette karara bağlamak üzere öne aldığını da biliyoruz. Maalesef tıpkı hal yeniden siyasi olan Hayvanları Koruma Kanunu tarafından sergilenmemiş ve hayvanların göz nazaran göre katledilmesine seyirci kalınmıştır” tabirlerini kullandı.
‘BU SÜREÇTE EN ÇOK ZİYANI KATLEDİLEN, BARINAKLARA HAPSEDİLEN, AZAP EDİLEN HAYVANLAR GÖRDÜ’
Güner, şimdiye kadar gelişen hukuksal süreci özetleyerek bir kıymetlendirme yapıyor: “Ana muhalefet partisinin müracaatında biz hukukçu hayvanseverlerin de mutabık olduğu üzere yürürlüğün durdurulması önceliğiyle yasanın yeni eklenen tüm hususlarının iptali talep edilmişti. Yürürlüğün durdurulması, ‘uygulanması halinde telafisi mümkün olmayan ziyanların doğacağının, toplumu ve hayvanlara ağır biçimde olumsuz etkileyeceğinin kesin olması sebebiyle yasanın anayasal incelemesinin bitinceye dek bekletilmesi’ halinde izah edilebilir. Yürürlüğün durdurulması talepleri, öncelikli incelenmesi gereken hızlı işlerdendir. Fakat ne yazık ki Anayasa Mahkemesi, yürürlüğün durdurulması talebini pahalandırmak için toplanmışsa da bu tarafta olumlu karar alınamamıştı.”
Güner’in de değindiği üzere yürürlüğün durdurulması kararı eylül ayındaki görüşmeden çıkmadı. Lakin asıldan görüşülmesi kararı, kamuoyunda yasanın iptal edilebileceği intibası yarattı. Bu noktada hukuksal süreçle ilgili Güner şu bilgileri veriyor: “Esas hakkındaki görüşmede, iptal talebinde bulunulan unsurların anayasal hakları ihlâl edip etmediği konusunda inceleme yapılıp müracaat kabule kıymet görülürse ilgili kararların iptaline, aksi takdirde müracaatın reddine karar verir. Yapılan müracaat birden fazla hususun iptalini kapsadığından, birtakım hususların kabulü ve oburlarının reddi biçiminde kısmen olumlu/olumsuz karar da verilebilecektir.”
“Ancak Anayasa Mahkemesi, yürürlüğün durdurulmasına karar vermediği üzere kararın acil halde açıklanması istikametinde olumlu bir tutum da sergilemedi” diyen Güner, bu süreçte en büyük ziyanı katledilen, barınaklara istiflenen, azaplara maruz kalan hayvanların gördüğünü anlatıyor.
‘1 HAFTADA VERİLEBİLECEK İHLAL KARARININ 5 AYDIR BEKLETİLMESİ HUKUKA DUYULAN İTİMADI DE ZEDELEDİ’
Kararın şubat ayında verileceğine dair pek çok söylenti var. Bu hususta ise Güner, “Türkiye, kelam konusu hukuk olduğunda da artık hiçbir garanti sunamadığınız bir ülke haline getirildi. 1 haftada verilebilecek bir ihlal kararının 5 ay boyunca bekletilmesi hukuka ve Anayasa Mahkemesi’ne duyulan inancı de zedelemiştir. Yapılan müracaatın hukuka uygun olduğuna kuşku yok. Verilecek kararın da bu tarafta olacağını ümit ediyoruz. Müracaat konusu tüm hususların iptali değilse de hayvanların öldürülmesine ve hapsedilmesine imkan tanıyan, zalimane uygulamaları keyfiliğe bırakarak tüzel güvenilirliği ihlal eden hususların iptali tarafında bir karar da verilebilecektir.
Aslında bir hukukçu olarak bunu söylemek dahi acınası ve gülünçtür ancak ne yazık ki Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığı ve tanınmadığı bir ülkede yaşamaktayız. Benzeri bir durumda ülkedeki vicdanlı bölümün sivil direnişlerle ve hayat hakkını savunuyor olmanın verdiği güçle, hukukun fiilen hâkim kılacağını biliyorum” tabirlerini kullanıyor.
