Bir kişinin bilişsel yeteneklerinin toplumun genel ortalamasının çok üzerinde olması, üstün zekâ olarak tanımlanır. Ekseriyetle IQ testinde 130 ve üzeri puan alan bireyler bu kategoriye girse de, uzmanlar zekânın sadece test skorlarıyla sonlandırılamayacağını vurguluyor.
Üstün zekâ, süratli sorun çözme, yüksek yaratıcılık ve analitik düşünme üzere faktörlerle de kendini gösterebilir. Araştırmalar, üstün zekalı bireylerin beyin nöronları ortasındaki güçlü irtibat sayesinde bilgiyi daha süratli tahlil ettiklerini belirtiyor.
Üstün Zekalı İnsanları Tanımlayan 5 Davranış
1. Süratli ve Derinlemesine Düşünme
ABD’li nörobilimciler Rex E. Jung ve Richard J. Haier, üstün zekâlı bireylerin beyinlerindeki sorun çözme ve soyut düşünme alanlarının daha etkin olduğunu ortaya koydu. Bu, onların karmaşık bahisleri daha süratli kavrayabilmelerini sağlıyor.
2. Gelişmiş Lisan Yeteneği
Psikolog Linda Kreger Silverman, üstün zekâlı çocukların erken yaşlarda gelişmiş bir söz dağarcığına sahip olduğunu belirtiyor. Ayrıyeten bu bireylerin yeni sözleri ve lisan bilgisi yapılarını süratli öğrenip uygulama yeteneği dikkat çekiyor.
3. Uzun Müddetli Odaklanma ve Bilgi Derinliği
Bilim insanı David Lubinski, üstün zekalı bireylerin bilgi edinmeye derinlemesine eğilim gösterdiğini ve bu şahısların uzun periyodik odaklanma sayesinde muvaffakiyete ulaştığını vurguluyor.
4. Güçlü Duygusal Zekâ ve Hassasiyet
Üstün zekalı bireyler etraflarındaki duygusal ipuçlarına karşı daha hassas olabilirler. Silverman’a nazaran bu durum, bazen duygusal yoğunluk nedeniyle toplumsal uyumsuzluğa yol açabilir.
5. Toplumsal Ahenk Zorlukları
Araştırmacılar Robert J. Sternberg ve Elena L. Grigorenko, üstün zekâlı bireylerin kalabalık ortamlarda kendilerini farklı hissettiklerini ve bunun toplumsal bağlarda zahmet yaratabileceğini belirtiyor. Bu bireyler, entelektüel seviyesi kendilerine yakın kümelerle daha rahat bağlantı kurabiliyor.
