Roj Girasun: Öcalan’ın beklenen silah bırakma çağrısının sosyolojik karşılığı var

ANKARA – MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 22 Ekim 2024’te yaptığı davetle sürat kazanan yeni süreç kamuoyunda pek çok boyutuyla tartışılıyor. Sürece dair gelişmeleri tahminen de en yakından takip eden toplum kesiti Kürtler. Kürt toplumunun sürece bakışına, sürecin Kürt sokağında nasıl yankılandığına dair çalışmalar yapan Rawest Araştırma Yöneticisi Roj Girasun ile Kürtlerin bakışını konuştuk.

TOPLUMUN BAŞ KARIŞIKLIĞI GİDERİLMEDİ

Bahçeli’nin davetinin üzerinden 4 aya yakın bir vakit geçtiğini söyleyen Girasun, bu kadar vakit geçmiş olmasına karşın toplumdaki baş karışıklığının giderilmediğini tabir etti.

Toplumda evvelki tahlil sürecinin getirdiği alışkanlıktan kaynaklanan bir baş karışıklığı olduğuna dikkat çeken Girasun, “Önceki süreçte bir demokratikleşme anlatısı vardı. Süreç bunun üzerinden yürütülüyordu. Periyot dönem kimi korkular lisana getirilse de yol haritası muhakkaktı. Süreç tanımlandırılabilir, sınıflandırılabilir, tasnif edilebilir bir şeydi. Bugün amorf bir bilgiden bahsediyoruz. Tanımlanması daha güç bir problem var. Bu yüzden de baş karışıklığının ortadan kalkması sağlanamıyor” dedi.

KORKU VE TASA, UMUT VE HEYECANDAN FAZLA

Sürecin başlangıcında hakim olan ‘Bu süreç Erdoğan’ın yine seçilmesi için başlatıldı’ algısının giderek azaldığını kaydeden Girasun, “Bu algı azalmasına karşın sürece dair dehşet; heyecandan ve umuttan daha fazla. Bu da süreç biterse Kürt sorununun daha geriden ele alınacağı tasasından kaynaklanıyor. Zira 2015 yazında çatışmalar başladığı vakit sürecin başladığı 2011’e geri dönmedik. Kimi açılardan 1940’lara gittik. O yüzden ‘Ya olmazsa’ duygusu hala baskın” diye konuştu.

KÜRT TOPLUMU SİLAHLI ŞİDDETİN ORTADAN KALKMASINA KARŞI DEĞİL

Girasun şöyle devam etti: “Bu, silahlı şiddetin ortadan kaldırılması davetine karşı oldukları manasına gelmiyor. Kürt toplumu bu sürecin kendisinin yaratacağı imkanların demokratik siyasete tahvil edilebileceğine dair bir ümit besliyor.”

ÇÖZÜMÜN SURİYE’YE İHALE EDİLMESİ RİSKİ

Kaygıların sebeplerinden birinin Suriye olduğunu söz eden Girasun, “Türkiye’deki Kürt sorununun tahlilinin Suriye’ye ihale edilmesi riskini görüyorlar. Suriye’de de bir tahlilin bulunması gerçek olabilir ancak Suriye’deki sıkıntılar ne Türk devleti açısından ne Kürtler açısından öngörülebilir, yönetilebilir bir sorun olamayabilir” dedi.

ERDOĞAN’LA BİR SÜRECE KARŞI OLANLAR AZ

Kürt toplumunda ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bir sürece girilmemeli’ kanısında olanların oranının azaldığını kaydeden Girasun, “Bir sürecin Erdoğan’la yapılmasını istemem lakin Erdoğan yaparsa da olur’ diyenlerin oranı az değil. Ancak kategorik olarak Erdoğan’la bir süreç yürütülmesine karşı çıkanlar Kürt toplumunda azınlıkta. Erdoğan’la yapılmasına kategorik karşı olanların sayısı ise az” sözlerini kullandı.

SİLAHIN ORTADAN KALKMASI DEMOKRATİK KAZANIM OLARAK GÖRÜLÜYOR

Son devirde bu sürecin Suriye üzerinden yürütüldüğü ve toplumu ilgilendiren kısmının baskın olmadığına dair bir algı oluştuğunu lakin buna karşın Kürt toplumunda süreci destekleyenlerin sayısının gün geçtikçe arttığını kaydeden Girasun, şöyle konuştu: “Kürtlerin talepleri var lakin silahlı şiddetin ortadan kalkmasının şartı olarak Kürtlerin taleplerinin yerine getirilmesi iki eşteş sorun olarak ele alınmıyor Kürt toplumunda. Evet, ‘Kürt sorunu nedendir, PKK sonuç’ yaklaşımı yerini koruyor fakat demokratik siyasetin kendisi de bir kazanım olarak görülebiliyor. Silahın ortadan kalkması Kürtler nezdinde bir demokratik kazanım olarak nitelendirilebiliyor.”

ÖCALAN SOSYOLOJİK OLARAK KARŞILIĞI OLAN BİR ŞEYİN DAVETİNİ YAPACAK

Kürt toplumunun silahın ortadan kalkmasını demokratik bir kazanım olarak görmesinin PKK lideri Abdullah Öcalan’ın muhtemel davetiyle kontağını sorduğumuz Girasun, “Öcalan’ın mümkün ‘demokratik siyaset ve silahsızlanma’ daveti toplum nezdinde aslında uzun vakittir sosyolojik olarak karşılığını üretmiş bir problem. Öcalan zati sosyolojik olarak karşılığı olan bir şeyin davetini yapacak” dedi

MUHALEFET DE TANIMLAYAMADIĞI BİR ŞEYLE KARŞI KARŞIYA

Süreci demokratik siyasetin, muhalefetin daha fazla sahiplenmesinin kıymetine dikkat çeken Girasun, “Muhalefetin farklı kanatlarının ‘Böyle bir süreç yok’, ‘Kürtler kandırılıyor’, ‘Kürtler hiçbir şey almayacak’, ‘Örgüte çok büyük ödünler verildi’ üzere cümleler kuruluyor. Lakin olağan ki muhalefet açısından da bu durum anlaşılabilir. Zira muhalefet de tanımlayamadığı bir şeyle karşı karşıya” dedi.

KÜRTLERİN CHP’DEN FARKLI BEKLENTİLERİ VAR

Kürtlerle CHP ortasındaki aranın son 7-8 yılda kapandığını belirten Girasun, “Son 7-8 yılda Kürtler CHP’ye önemli manada dayanak olmaya başladı. Ayrıyeten CHP’yi izlemeye de başladılar. Siyasal ve duygusal bir yatırım yaptılar. O yüzden CHP’den farklı beklentileri var. Ve CHP’den beklentileri sürecin karşısında bir durumda durmaları değil” diye konuştu.

SÜRECİN TEMEL MEŞAKKATİ BU KARMAŞA

Bu sürece paralel olarak kayyım atama, soruşturmalar, davalar üzere atılımların artarak devam etmesine ait de Girasun, “Bunu el yükseltme olarak da okuyabilirsiniz. Bir taraftan da ‘Süreç bozulursa da biz siyasete devam ediyoruz’ diye de okunabilir. Başka taraftan milliyetçi telaşları giderme isteğiyle da açıklanabilir. Ancak esasen sürecin kendisinin temel zahmeti bu karmaşa” sözlerini kullandı.

BİRİLERİNİN KAYGILARI BAŞKALARININ KAZANIMLARI OLABİLİYOR

Böylesi süreçlerde kazanımlar konusunda herkesin aklından geçenlerin farklı olduğuna dikkat çeken Girasun, “Birilerinin dehşetleri başkalarının kazanımları olabiliyor. Birinin kazanımları başkalarının fırsatlarını ortadan kaldırabiliyor. Bunun için ortaya net bir şey koyulması gerekiyor. Dönemsel bir fırsat yakalama arayışının başkasının tasalarının önüne geçmemesi ve bu işi bir arada yürütme isteği bu süreci yürütür” tabirlerini kullandı.