ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’nin ‘sahibinin kendisi olacağı’ ve ‘Filistinlilerin Gazze’ye dönemeyeceği’ açıklamalarının yankıları sürerken, İsrail ve Hamas ortasında varılan ateşkes ve rehine takası muahedesinin arabulucularından Mısır’ın Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Washington’da ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile görüştü.

Reuters’ın aktardığına nazaran, Abdulati, Rubio’ya Arap devletlerinin Trump’ın Gazzelilerin zorla yerinden edilmesi planına karşı çıktığını belirterek Gazze’nin yine inşasının hızlandırılması ve Filistinlilerin Gazze’de kalmasının değerini vurguladı. Görüşmenin akabinde ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Trump’ın planından bahsedilmeden, Rubio’nun ‘Gazze’nin idaresi ve güvenliği için çatışma sonrasına dair bir plan ortaya koymak üzere yakın işbirliğinin değerini yinelediği ve Hamas’ın asla Gazze’yi yönetemeyeceğini ya da İsrail’i tehdit edemeyeceğini vurguladığı’ belirtildi.

TRUMP’A MISIR VE ÜRDÜN SORUSU: ‘YARDIMLAR DURDURULABİLİR’

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında ise Abdulati’nin bölgede ‘kapsamlı ve adil bir barış ile istikrar’ sağlanması için yeni ABD idaresi ile birlikte çalışmayı beklediği belirtildi. Abdulati, başka bir toplantıda ABD Başkanı Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile de bir ortaya geldi; Mısırlı bakan, burada da benzer görüşleri tabir etti.

Trump, ABD’nin ‘Gazze’yi devralma’ planına dair açıklamasından evvel, başta Mısır ve Ürdün üzere ülkeler olmak üzere Gazze’deki Filistinlilerin komşu bir ülkeye gönderilmesi fikrini ortaya atmış, bu fikre Mısır da dahil bölge ülkeleri reaksiyon göstermişti. Trump’ın bugün Beyaz Saray’da Ürdün Hükümdarı 2’nci Abdullah ile bir ortaya gelmesi bekleniyor.

Trump, dün Beyaz Saray’da düzenlediği imza merasiminde yaptığı açıklamada ise Gazze’deki Filistinlilerin Mısır ve Ürdün üzere komşu ülkelere yerleştirilmesi planından da bahsederek, bu planının hala masada olduğunu söyledi. Mısır ile Ürdün’ün bu plana olumlu cevap vermemesi durumunda bu ülkelere ABD’nin sağladığı savunma yardımlarını durdurmayı düşünüp düşünmeyeceğiyle ilgili bir soruya karşılık veren Trump, “Evet, bu olabilir” dedi.

İSRAİL BASINI: ARABULUCU ÜLKELER MÜZAKERELERİN ERTELENMESİNE KIZDI

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, dün bir açıklama yaparak İsrail’in Gazze’de ateşkes ve rehine takası mutabakatını ihlal ettiğini söyleyerek bu cumartesi yapılması öngörülen altıncı çeşit rehine takasının askıya alındığını duyurmuştu. İsrail de dün muahedenin ikinci basamağına ait müzakereleri ertelemişti. İsrail basınına yansıyan haberlerde, arabulucu ülkelerin İsrail’in bu adımı karşısında ‘kızgın’ olduğu belirtildi.

AA’nın aktardığına nazaran, İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberinde, Katar’ın başşehri Doha’daki görüşmelere katılan İsrailli müzakere heyetinin esas vazifesinin ‘bir krizin çıkmasını önlemek’ olduğu lakin Hamas’ın rehine takasının altıncı çeşidinin askıya alınmasını duyurması sebebiyle bu bahiste muvaffakiyetin sağlanamadığı belirtildi.

Haberde, Katar, Mısır ve ABD’den ismi açıklanmayan yetkililerin “İsrail’in tavrına, bilhassa de ikinci etap için müzakerelerin ertelenmesine yönelik öfke mevcut” dediği aktarıldı.

İsrail ordu radyosunun haberinde de Hamas’ın rehine takasını askıya almasına ait, “Bu durum, bir defa daha Katar ve Mısır’ın arabuluculuk gayretlerinin imtihanı olacak” sözü kullanıldı. İki arabulucu ülke Katar ve Mısır’ın daha evvel bu cins manileri aştığı hatırlatılan haberde, ABD idaresinin baskısı göz önüne alındığında birebir başarıyı tekrar gösterip gösteremeyeceklerinin merak konusu olduğu kaydedildi.

Gazze’deki Netzarim Koridoru’ndan çekilmesi ve Refah Sonu Kapısı’nın açılmasının akabinde İsrail ordusunun ‘savaşa dönmekten öteki baskı aracının kalmadığı’ aktarıldı.

REHİNE YAKINLARINDAN TEL AVİV’DE PROTESTO

Öte yandan, İsrail’de dün yüzlerce kişi rehine takası mutabakatının tamamlanması ve Gazze’de tutulan İsrailli rehinelerin geri getirilmesi talebiyle şov düzenledi.

Gazze’de rehin tutulan Elon Ohel’in doğum gününü kutlamak için Gazze’deki rehinelerin ailelerinin Tel Aviv’in merkezinde yaptığı toplantı, rehine takası muahedesinin askıya alındığının duyurulmasının akabinde şovlara dönüştü.

Hamas’ın 15 Şubat’ta yapılması planlanan altıncı tıp esir takasını İsrail’in muahede koşullarına uymadığı için askıya aldığını duyurmasının akabinde çok sayıda İsrailli, Başbakan Benjamin Netanyahu hükümetinin muahedeyi tamamlaması talebiyle sokaklara döküldü.

Walla haber sitesinin haberine nazaran, ateş ve meşale yakan göstericiler İsrail Savunma Bakanlığı önündeki yolu kapatarak bölgede trafiğin aksamasına sebep oldu. Gazze’deki İsrailli esirlerin geri getirilmesini talep eden göstericiler, üzerinde “Hepsini geri getirin” yazılı dövizler taşıdı, “İsrail hükümeti muahedeyi bozdu” ve “Netanyahu muahedeyi bozdu” üzere sloganlar attı. Kanal 12’nin haberine nazaran, oğlu Gazze’de tutulan İsrailli İlan, “En büyük endişelerin gözlerimizin önünde gerçekleştiğine şahit oluyoruz. Şimdiye kadar muahedenin ikinci basamağından emin değildik, artık ise birinci kademeden da emin değiliz” dedi.

İlan, esir takasının beşinci cinsinde hür kalan ve zayıf görünen İsraillilerin durumuna değinerek, “Bu imgelerin karar vericileri ikinci basamağa geçmeleri ve hür kalma muhtaçlıklarını anlamaları konusunda harekete geçirmesi gerektiğine inanıyorum” dedi. Oğlunun geri getirilmesini isteyen İlan, “Belki İsrail yine savaşa döner ve esirler İsrail ordusunun bombardımanında öldürülür yahut oradaki koşullardan ötürü ölür” diye konuştu.

Gazze’de tutulan İsrailli rehine Matan’ın annesi Einav Zingaucker de İsrail Başbakanı Netanyahu’dan kabineyi toplamasını, müzakere heyetine tam yetki vermesini, rehine takası muahedesini kısaltarak tüm esirleri tek seferde geri getirmesini istedi.

766 FİLİSTİNLİ TUTUKLU VE 21 REHİNE HÜR BIRAKILDI

Hamas ile İsrail ortasında varılan ateşkes ve rehine takası muahedesi 19 Ocak Pazar günü Türkiye saatiyle 12.15’te yürürlüğe girmişti. Mutabakat kapsamında 27 Ocak Pazartesi günü, Netzarim Koridoru Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerin güneyden kuzeye geçişine açılmıştı. Gazze Şeridi ile Mısır ortasındaki Refah Hudut Kapısı da İsrail ordusunun 8 ay süren işgalinin akabinde 1 Şubat’ta hasta ve yaralıların tahliyesi için açılmıştı.

Anlaşmanın birinci basamağındaki rehine takasının birinci beş tipinde, İsrail hapishanelerindeki 766 Filistinli ile Gazze’deki 16 İsrailli ve 5 Taylandlı rehine hür bırakılmıştı. Üç basamaktan oluşacak ateşkes muahedesine nazaran, 42 günlük birinci etapta toplam 1900’ün üzerinde Filistinli tutuklu ve 33 İsrailli rehinenin hür bırakılması bekleniyor.

Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde, 15 Şubat’ta gerçekleştirilmesi beklenen rehine takasının İsrail’in ateşkes mutabakatındaki taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle askıya alındığını açıklamıştı.

(DIŞ HABERLER SERVİSİ)