Resmi Gazete’de yayımlandı: Munzur Gözeleri ile Munzur ve Pülümür vadileri hakkındaki karar yeterli mi?
DERSİM – Dersim ile Ovacık ortasında yer alan ve Ulusal Park statüsünde olan Munzur Vadisi’nin muhakkak bir alanı için yeni bir karar alındı.
4 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 9507 sayılı “Ekli Kroki ile Listede Hudut ve Koordinatları Gösterilen Alanın Munzur ve Pülümür Vadileri Kesin Korunacak Hassas Alanına Dâhil Edilmesi Hakkında Karar” kapsamında, muhafaza altındaki alanına dahil edilecek ilgili yerlerin listesi yayınlandı.
‘GÖZELERİN BİR BÜTÜN OLARAK KESİN KORUNACAK ALAN İLAN EDİLMESİ GEREKİYOR’
Kararı kıymetlendiren kent plancısı Ceyhan Çılgın kararın Munzur Gözeleri’nin sırf bir kısmına ait olduğunu belirtti.
“Mevcut karar birtakım su gözelerini müdafaa altına alsa da gözeleri bir bütün olarak muhafaza altına almıyor. Bu yüzden yetersiz bir karardır” diyen Çılgın şöyle devam etti:
“Kararın ekinde yer alan koordinat bilgilerini girdiğimizde gözelerin bir bütün halinde Kesin Korunacak Hassas Alan olarak tescil edilmediğini, sadece havuz bölgesinden sonrasının bu karar kapsamına alındığını görüyoruz. Buna nazaran gözelerin bir kısmı 1. Derece Doğal Sit Alanı iken, daha büyük öteki kısmı 2. Derece Doğal Sit Alanı olarak ayrışmış oldu. Meğer Munzur Gözeleri, 2003 yılında Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Muhafaza Kurulu’nun aldığı kararda belirtilen sonlarıyla, bir bütün halinde kesin korunacak hassas alan ilan edilmelidir. Munzur Gözeleri sahip olduğu kaynak pahası ve ziyaret merkezi olması münasebetiyle mutlak suretle korunmalıdır.”
Kararla ilgili birtakım haberlerde yanlışlık olduğunu söyleyen Ceyhan Çılgın, “Her iki vadinin 1. Derece Doğal Sit alanı olarak kararlaştırıldığına yönelik haberler gerçeği yansıtmıyor. Kamuoyuna yansıyan haberlerde yer alan bir yanlışı düzeltmeliyiz. Bu vadilerin vadi tabanları, 18 Temmuz 2023’ten beri Nitelikli Doğal Müdafaa Alanı yani 2. Derece Doğal Sit olarak kararlaştırılmış durumda. Resmi Gazete’de yayımlanan kararın bu vadilerle ilgisi bulunmuyor” dedi.
‘MEVZUATIMIZDAKİ EN ÜSTÜN TABİAT MUHAFAZA STATÜSÜNE KAVUŞTURULMASI TEKRARDAN SEVİNÇ KAYNAĞI’
Türkiye Barolar Birliği Etraf ve Kent Hukuku Komitesi üyesi avukat Barış Yıldırım ise Munzur Gözeleri’nin tekrar üstün muhafazaya kavuştuğunu belirterek kararı olumlu karşıladığını lisana getirdi ve şöyle devam etti:
“Kararla su kaynaklarının tamamı sit alanına dahil edildi. Evvelden sit alanı dar çerçevedeyken artık saha genişledi. Munzur Gözeleri ülkemizin tarafı olduğu Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Mukavele kararları uyarınca Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınması gereken bir saha. Tekrar BERN Sözleşmesi’ne nazaran (Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Müdafaa Sözleşmesi) muhafaza altında bulunan pek çok flora ve fauna cinsini barındırıyor ve ayrıyeten yöre inancı bakımından da kutsiyet taşıyan bir saha. Bu bakımdan Birleşmiş Milletler Somut Olmayan Kültürel Mirası Kontratı kararlarına nazaran somut olmayan miras alanı olan ibadetlerin ifa edildiği, inançların orada ifa edildiği bir saha. Aleviler bakımından son derece kıymetli bir alan. Bu çerçevede oranın kesin korunacak hassas ilan edilmesi, mevzuatımızdaki en üstün tabiat muhafaza statüsüne kavuşturulması tekrardan sevinç kaynağı.”
