Rusya basınında geçen hafta: ‘Rusya vatandaşlarının Türkiye’de gayrimenkul alımı neredeyse durdu’

Haftanın seçkisi geniş bir yelpazede. İzvestiya, Rusya vatandaşlarının Türkiye’de emlak alımının düştüğünü yazıyor. Nezavisimaya Gazeta, Al-Monitor’a dayanarak Öcalan’la görüşmeleri haberleştirmiş. Vedomosti VTB’nin müşterilerine Türk lirası hesabı açmaya başladığını duyuruyor; bu, sorunlar devam ediyor olsa bile, ödeme probleminin tahlili için geniş bir kapı olabilir. EADaily Ermeni siyasetbilimci Vigen Akopyan ile görüşmüş; Akopyan Transkafkasya’da mümkün senaryoları ele alıyor. TASS, Narışkin’in Rusya’nın Ortadoğu’daki mevzilerini koruduğu kelamlarını haberleştirmiş; kısa bir mühlet evvel Lavrov da bunu vurgulamıştı. Svobodnaya Pressa ise siyasetbilimci Nikita Kriçevskiy’in Trump periyoduyla ilgili görüşlerini almış. Kriçevskiy tesirli bir iktisat profesörü.

‘Rusya vatandaşlarının Türkiye’de gayrimenkul alımı neredeyse durdu’

Rusya vatandaşları 2024’te yurtdışında bir evvelki yıla nazaran yüzde 20-25 daha az gayrimenkul satın aldılar. … İlgi öncelikle çok sayıda sınırlama yüzünden azaldı; bunlar ortasında öbür ülkelerde döviz ödemeleri, oturma müsaadesi almaktaki zahmetler var. Satın almalar Türkiye, BAE ve Kıbrıs’ta bile durma noktasına vardı, halbuki bu destinasyonlar her vakit konut almak için en tanınan yerler ortasındaydı. Ortalama satın alma bütçesi de yüzde 35 azaldı. Uzmanların görüşüne nazaran bu eğilim 2025’te de devam edecek. …

Premium tatil gayrimenkulleri ajansı Golden Brown Group’un Genel Müdürü Tatyana Burlakovska’ya göre… Türkiye’ye olan talep neredeyse yüzde 100 düştü, yani satın alışlar fiilen durdu; Mısır’a talep yüzde 60, BAE’ye talep ise yüzde 20 azaldı.

Avrupa ülkeleri her geçen yıl daha az tanınan oluyor; bu ülkelere olan talep geçen yıl destinasyon yerine nazaran yüzde 10-20 daha azaldı.

Bununla birlikte Tayland, Bali, Karadağ ve Gürcistan’da gayrimenkul talebinde geçen yıl itibariyle yüzde 20-25 artış gözleniyor.

Kalinka Middle East müdürü Aleksandr Şibayev’e göre: “Ortadoğu pazarlarında Rusya vatandaşlarının faaliyetinde artış var: Suudi Arabistan, Bahreyn, Umman’da yeni projelerin hayata geçirilmesine başlanıyor. Lot başına 450-550 bin dolarlık daha yüksek bütçe eşiğine karşın, Rusya vatandaşlarının bunlara olan talebi artıyor. BAE pazarı projelere doydu, Ortadoğu ülkelerinde yeni destinasyonlar ise gayrimenkul portföyünün çeşitlenmesine imkân sağlıyor.” (Ya. Şturma / İzvestiya, 20 Ocak)

‘Öcalan’la görüşmeler’

Washington merkezli Al-Monitor’un görüşmelere yakın kaynaklarının dediğine nazaran Ankara ve Öcalan ortasında muahedenin genel parametreleri formüle edilmeye yakın. … Al-Monitor kaynakları Öcalan’ın kamuoyu önünde taraftarlarına silah bırakma daveti yapmaya ikna edildiğini bildirdiler. Buna karşılık Ankara da Öcalan’ı hür bırakmaya, keza hapishanelerdeki Kürt siyasetçilere toplu af çıkarmaya kelam verdi.

Al-Monitor kaynakları bundan öteki Türkiye’nin Suriye’de toprak kazanmak için gayret eden Kürtlere baskıda bulunmama kelamı verdiğini de ileri sürüyor. Fakat Amerikalı uzman Gönül Tol diğer kaynaklara dayanarak muahedenin Suriye’nin kuzeydoğusuna özel statü tanımayı öngörmediğini bildirdi. Burada faaliyet gösteren birliklere otonomi yerine Türkiye’ye sadık, Irak Kürdistan’ı Başkanı Mesut Barzani’nin desteğiyle kurulan tesir kümesi Kürt Ulusal Meclisi ile işbirliğini önerecekler. Tol kendi bloğunda halk savunma birliklerinin o denli ya da bu türlü birleşik Suriye ordusuna katılmak zorunda kalacağını belirti. Tol’un kaynaklarının tezine nazaran PKK’nın Irak kanadı da bunu kabul etti. …
Fakat Öcalan’la mütareke sıkıntısında pek çok şey PKK’nın alt takımlarının ideologlarının davetine ne reaksiyon göstereceğine bağlı olacak. Britanyalı Türkiye uzmanı Ziya Meral’e nazaran diplomatik süreç son derece patlamaya hazır bir atmosfer yaratıyor. Meral, Ankara ve PKK ortasındaki görüşmeleri yorumlarken toplumsal medya hesabında, “Yakında bir terör aksiyonu olabilir,” diye yazdı. Meral’in vurguladığına nazaran Türkiye’yle hiçbir vakit tarihi bağları bulunmayan ve daima savaşa alışmış olan militanlar “gerçek PKK”. (İ. Subbotin / Nezavisimaya Gazeta, 23 Ocak)

‘VTB müşterlerine TL hebası açıyor’

VTB müşterileri 19 Ocak’tan itibaren internet üzerinden TL hesabı açabilecek ve ödemeleri direkt yapabilecek, lakin banka, hesap açacakların, Türkiye’deki muhatabından bankasının VTB’den para kabul edip etmediğini netleştirmesini öneriyor. …

“Anlaşmanın bütün taraflarının yaptırım listelerinde olmaması çok değerlidir. Bu gereklilik satıcı, alıcı, sonuncu yararlanıcı ve malın üreticisi için geçerlidir. Malın da yaptırım listesinde olmaması gerekmektedir.”

Ödeme mühleti bir günden beş güne kadar sürebilir. VTB ödeme meblağının yüzde 0,75’i kadar lakin 40 dolardan az olmamak kaydıyla kurul alacak; keza döviz denetimi için de ek bir kurul alacak. Bu da meblağın yüzde 0,15’i artı KDV; fakat 10 dolardan az ve 2000 dolardan fazla olmama kaidesi getiriliyor. Ayrıyeten muhabir bankanın da yüzde 1 kurulu çekilecek.

VTB şu anda Çin, Hindistan ve BDT ülkelerine ödemeler yapıyor. Türkiye’ye havale pazarında rekabet artıyor, fakat Türkiye bankaları Rusya’dan müşterilerle fakat sonlu bir biçimde çalışıyor. Blank data bankası bilgilerine nazaran her 10 ödemeden 3’ü Türkiye’den geri dönüyor… (A. Kulşa / Vedomosti, 23 Ocak)

‘Transkafkasya’da mümkün senaryolar’

Trankafkasya’ya gelince, bölge bugün de Moskova’nın stratejik menfaatler bölgesinde ve Rusya da bunu her fırsatta açıklıyor. Bence son yıllarda temel itibariyle Transkafkasya’daki nüfuzunu muhafazayı başardı. Azerbaycan ile az çok istikrarlı ve Gürcistan ile de yapıcı-sadık bağlara sahip. Ermenistan’a gelince, Rusya’nın Transkafkasya’yı etkilediği bir araçtı ve hala da o denli. Ermenistan idaresinin 2018’den beri yaptığı açıklamalar ve attığı adımlar Rusya’nın Erivan’a yönelik yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmasını legalleştiriyor üzere görünüyor.

Bugün Trump idaresinin Transkafkasya’ya ait tavrının ne olacağını kesin olarak iddia etmek güç. Tekrar de bu bölgenin Washington-Moskova münasebetlerini daha da kötüleştirecek bir mani teşkil etmeyeceğini düşünüyorum. Sonuçta Trump için Transkafkasya bir dış siyaset önceliği olmayacaktır. Birebir vakitte bölgede kimin baskın güç olduğu da onun için pek fark etmeyecek: Rusya mı, Türkiye mi? Washington kendi çıkarlarını Ankara’ya devredecek, Ankara da muhakkak meselelerin tahlili için Moskova’yla birlikte çalışacak. …

Eğer Putin ve Trump ABD’nin Transkafkasya’ya direkt karışmayacağı ve buradaki sıkıntıların Moskova ve Ankara tarafından ortak çözüleceği konusunda anlaşırlarsa, bu durumda (Türkiye ve Rusya’nın — HY.) karşı karşıya gelme senaryosu mümkün değil. Şayet jeopolitik pazarlıkların sonucunda ortak bir paydada buluşmayı başaramazlarsa Rusya ve Türkiye ortasındaki münasebetler, özellikle da Ukrayna çatışmasının dondurulmasından yahut sona ermesinden sonra karşı karşıya geliş etabına geçebilir. Bu vekil çatışmaları, şu yahut bu bölgede askeri çatışmalar yahut iktisadi savaşlar formunda olabilir. (V. Akopyan / EADaily, 24 Ocak)

‘Narışkin’e nazaran Rusya Ortadoğu’daki nüfuzunu koruyor’

Rusya Dış İstihbarat Hizmetleri başkanı Sergey Narışkin 24 Ocak’ta Rusya’nın Ortadoğu’da son derece tesirli bir oyuncu olarak konumunu koruduğunu, Arap dünyası ülkelerinin ve Türkiye’nin de bunu bildiğini, Moskova’nın bölgedeki konumlarında bir kayıp olmadığını söyledi.

Narışkin bu hususla ilgili Batı ülkelerindeki yayınlar sorulduğunda şöyle dedi: “Hayır, muhakkak o denli bir şey yok. Rusya bölgede çok tesirli bir oyuncu ve ayrıyeten bunu Arap dünyası ülkeleri de biliyor Türkiye de. Hasebiyle Rusya’nın Ortadoğu’daki mevzilerinde bir kayıp yok.”

Geçtiğimiz gün Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Rusya’nın Ortadoğu’dan ayrılmayacağını vurgulamıştı. (TASS, 24 Ocak)

‘Trump her şeyi yapabilir, fakat global diktatörlük artık bir hiç’

Çin’de yayınlanan Asia Times geçtiğimiz gün şöyle yazdı: “Trump, Rusya ile ticarete devam eden ülkeleri cezalandırarak Biden’i de geride bırakabilir. Bu yalnızca Rusya’ya askeri yardım sağlayan İran ve Kuzey Kore’yi değil Çin ve Hindistan üzere öteki ülkeleri de kapsıyor.” …

“Trumpinator”ın Rusya’ya ne ziyanda bulunabileceğini iktisat tabibi, siyaset bilimci Nikita Kriçevskiy ile görüştük:

“Trump katiyen her şeyi yapabilir. Mesela bütün ülkelere bizim petrolümüzü almayı yasaklayacak bir kanun çıkartabilir. Lakin bu global diktatörlük hiçliğini göstereli üç yıl oldu. Trump bunu bir daha teyit edebilir. Çin, Türkiye, Hindistan üzere ülkeler Washington’dan gelecek talimatlara boyun eğmezler. Trump Çin’e kimden petrol alıp kimden almayacağını gösteremez. Rusya’ya gelince, ihracatımızın dörtte üçü dost ülkelere gidiyor. Dörtte biri de gölge filoyla dolambaçlı yollardan. Bu yüzden Trump’ın endişe tellallığı umurumuzda değil. Trump’ın yapabileceği tek şey Suudi Arabistan’a varil fiyatlarını düşürmesi için baskıda bulunmaktır. Lakin sorun Suudilerle de bilinmeyen. Bunu ne kadar kabul ederler? Üstelik Suudilerin Amerika’ya yatırım yapmasıyla ilgili görüşmeler de devam ediyor. …” (M. Zubov / Svobodnaya Pressa, 24 Ocak)