Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bugün başşehir Ankara’ya gelerek mevkidaşı Hakan Fidan ile bir görüşme yapacak. Bu hafta içinde İran’ı da ziyaret etmesi beklenen Sergey Lavrov’un Türkiye ziyareti tıpkı vakitte 24 Şubat 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının dördüncü yıldönümünde gerçekleşecek.
BBC Türkçe’nin haberine nazaran, Ankara’daki görüşmelerde yüklü olarak savaşın sona erdirilmesine ait artan diplomatik uğraşlar ele alınacak. Fidan’ın Lavrov’a Türkiye’nin mümkün barış görüşmelerine konut sahipliği ve taraflar ortasında arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu iletmesi bekleniyor. Lavrov ve Fidan en son 20 Şubat’ta Güney Afrika’daki G-20 Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda bir ortaya gelmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da geçen hafta Ankara’da Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski’yi ağırlamıştı.
‘TÜRKİYE’NİN BARIŞ SÜRECİNE SUNABİLECEĞİ KATKILAR GÜNDEME GELECEK’
Türk diplomatik kaynakların verdiği bilgiye nazaran Fidan ve Lavrov, Rusya-Ukrayna savaşı ve Türkiye-Rusya münasebetlerinin yanı sıra, Suriye’de yaşanan son gelişmeler ile İsrail-Hamas savaşı sonrası ilan edilen ateşkesi ve bölgedeki gelişmeleri de ele alacak. Diplomatik kaynaklar, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın özellikle Ukrayna’daki savaşın diplomatik eforlar sonucu adil ve kalıcı bir barışla sona erdirilmesinin altını çizeceğini ve Türkiye’nin bu sürece sunabileceği katkıları gündeme getireceğini kaydetti.
Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları, Mart 2022’de Antalya’da bir ortaya gelmişti. Yeniden ABD Başkanı seçilen Donald Trump, 20 Ocak’ta vazifeye başladı. Trump’ın misyona başlamasıyla Ukrayna’da savaşın sona ereceğine dönük beklentiler arttı. Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin akabinde ABD ve Rusya dışişleri bakanları geçen hafta Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da bir ortaya geldi.
Dışişleri bakanları Marco Rubio ve Sergey Lavrov, hem ikili bağların tekrar tesis edilmesi hem de savaşın mutabakat yoluyla sona ermesi bahislerinde uzlaştıklarını açıkladı. Türkiye, bu süreci olumlu bulduğunu fakat Ukrayna’nın izole edilmesinin yanlışsız olmayacağını açıkladı. Rusya ve Ukrayna ile direkt teması olan kıymetli bir bölge ülkesi olarak müzakerelere konut sahipliği yapmak istediğini de kayda geçirdi. Erdoğan, ‘güvenilir arabulucu’ olduğunu vurguladığı Türkiye’nin bu taraftaki teklifini Zelenski’ye aktardı.
MÜZAKERELER İÇİN YOL HARİTASI BELİRLİ DEĞİL
ABD ile Rusya ortasında yapılan birinci temasların akabinde dikkatler, Rusya ve Ukrayna ortasındaki müzakerelerin nasıl bir formülle, ne vakit ve kimlerin iştirakiyle yapılacağını içeren yol haritasına çevrildi. Fakat bu süreçte ABD ver Ukrayna ortasında yaşanan tansiyon, diplomatik süreci olumsuz etkileyebilir. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hafta içi ABD’de Donald Trump ile yapacakları görüşme sonrası durumun netleşebileceği, memleketler arası toplumun beklentileri ortasında.
Avrupalı önderler, Ukrayna’nın yanı sıra Avrupa’nın da masada olması gerektiğini vurguluyorlar. Zelenski de Türkiye’nin de süreçte yer almasını istediğini kaydediyor. Zelenski, NATO ve Avrupalı ülkelerden oluşacak barış gücünün yanı sıra güvenlik garantilerinin sağlanması gerektiğinin altını çiziyor. Rusya ise hangi bayrak altında olursa olsun NATO silahlı güçlerinin Ukrayna’da bulunmasına sıcak bakmayacağını kaydediyor.
RUSYA: DONDURULMUŞ İHTİLAFA DÖNMESİN
Fidan-Lavrov görüşmesinde, bu hususların da detaylı olarak ele alınması bekleniyor. Rusya, kalıcı bir muahededen yana olduğunu, sorunun ‘dondurulmuş bir ihtilafa’ dönüşmesini istemediğini kaydediyor. Ayrıyeten, savaşın başından bu yana işgal ettiği Ukrayna topraklarından çekilmek üzere bir gündemi olmadığını da kayda geçiriyor. Ukrayna ise mutabakatın Kırım dahil işgal edilmiş topraklarının iadesi şartıyla yapılacağını söz ediyor.
Türkiye ilkesel olarak Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü koruyacak bir muahede yapılması gerektiğini düşünüyor lakin savaş vaktinde birtakım tatsız kararların alınmak durumunda olduğuna da dikkat çekiyor. Fidan, TRT World’e geçen hafta verdiği röportajda, “İdeal bir dünyada elbette Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunmasını isteriz. Lakin artık bir savaş yaşanıyor ve maalesef bu savaş vaktinde birtakım tercihler yapmak, birtakım tatsız kararlar almak zorundayız. Artık taraflar bu tercihi yapmaya çalışıyor” demişti.
SURİYE DE GÜNDEMDE OLACAK
Kaynaklar, Fidan-Lavrov görüşmesinde Suriye’deki gelişmelerin de ele alınacağını bildirdi. Suriye’de yeni idarenin iş başına gelmesinden sonra yaşanan gelişmelerin değerlendirilmesinin beklendiği görüşmelerde Fidan’ın bilhassa, Suriye’nin ‘terör ögelerinden büsbütün arındırılması’ konusundaki Türkiye’nin kararlılığını vurgulayacağı kaydedildi. Türkiye, IŞİD ile çabada ABD ile işbirliği yapan Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) omurgasını oluşturan Halk Savunma Birlikleri’ni (YPG) ‘terör örgütü’ olarak tanımlıyor. YPG’nin kendisini feshetmesini ve yeni kurulacak Suriye ulusal ordusuna katılması davetinde bulunan Ankara, yeni Şam idaresinin bu istikametteki gayretlerine takviye veriyor.
Türkiye, IŞİD ile çabanın sekteye uğramaması için Suriye, Irak ve Ürdün’le bir arada ortak bir askeri güç oluşturma arayışında. Bu taraftaki birinci görüşmelerin yakında Ürdün’de yapılması bekleniyor. Dışişleri Bakanı Fidan’ın ayrıca Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasının kıymetine işaret ederken, İsrail’in Suriye’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden yaklaşımının kabul edilemez olduğunu Lavrov’a aktarması bekleniyor. Fidan’ın Suriye’de istikrar için tekrar imar çalışmalarının başlatılması gerekliliğine de işaret etmesi öngörülüyor. Rusya’nın Suriye’deki en kıymetli beklentisi ise Hmeymim ve Tartus’daki askeri üslerini korumak ve faaliyetlerine devam edebilmek. Şam’daki yeni idareyle birinci teması geçen haftalarda kuran Moskova, Ankara ile de süreci koordineli götürmek niyetinde.
(ALINTI)
