Almanya’da düzenlenen 61. Münih Güvenlik Konferansı (MSC 2025), ABD Lider Yardımcısı JD Vance’İn Avrupa’ya yönelik tenkitleri, Çin’in ABD’ye karşılık verme açıklamaları ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sona erdirme görüşmelerinin akabinde “Avrupa’nın güvenliğine ait kaygıların artışıyla” sona erdi.
Konferansın birinci gününde konuşan Vance, “Avrupa’ya karşı en çok endişelendiğim tehdit, Rusya, Çin yahut diğer bir dış aktör değil endişelendiğim şey, içeriden gelen tehdit” diyerek Avrupa’da tabir özgürlüğünün geriye gittiğini savundu.
Kıtadaki göçün durdurulması daveti yapan Vance, “Bu büyük soruları sandıkta karara bağlamak demokrasinin işidir. İnsanları reddetmenin, kaygılarını görmezden gelmenin, daha da kötüsü, medyayı ve seçimleri kapatmanın yahut insanları siyasi süreçten dışlamanın hiçbir şeyi korumadığına inanıyorum” dedi.
Amerikalı milyarder Elon Musk’ın faşist Almanya için Alternatif Partisi’ni (AfD) öven, “Almanya’yı yalnızca AfD kurtarabilir” halindeki tabirlerine yönelik Avrupalı başkanların “iç işlerine müdahale” suçlamasına dikkati çeken Vance, bunların ülke dışından gelen tenkitler olduğunu söyledi.
Vance, Almanya’daki ana akım partilerin, AfD’ye karşı tutumunu eleştirdi. Vance, konuşmasının akabinde siyasi olarak desteklediği AfD başkanıyla bir ortaya geldi.
SCHOLZ: VANCE’İN SÖYLEDİKLERİNİ REDDEDİYORUM
Vance’ın Avrupa tenkitlerine başta Almanya’dan olmak üzere Avrupalı politikler reaksiyon gösterdi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, X’ten yaptığı paylaşımda, “ABD Lider Yardımcısı Vance’ın Münih Güvenlik Konferansı’nda söylediklerini katiyetle reddediyorum” tabirini kullandı.
Almanya’daki partilerin AfD ile iş birliği yapmama kararını savunan Scholz, partinin Nazizim kontaklarını vurguladı. “Demokrasimize, seçimlerimize dışarıdan müdahaleyi kabul etmiyoruz” dedi.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store de konferanstaki konuşmasında, “Avrupa’daki göçe odaklanmıyormuşuz üzere konuşuyor. Hudut denetimi, Avrupa’daki her ülke için değerli bir bahis. Biz denetimli göç istiyoruz” dedi.
Store, Avrupa’da artan göçü Ukrayna-Rusya Savaşı’na bağlayarak, “Bu göçmenler, Ukrayna’dan geldi. Polonya’ya bakıldığında 2 milyondan fazla Ukraynalıyı ülkelerine kabul ettiler zira ortada bir savaş var. Bundan bahsetmedi ki bence bu, gerçekliği tam olarak ele almıyor” diye konuştu.
FRANSA’DAN REAKSİYON: KİMSE BİZE KENDİ MODELİNİ DAYATAMAZ
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot da Vance’a reaksiyon göstererek, “Birincisi, söz özgürlüğü, Avrupa’da garanti altında. İkincisi, kendinden ve bedellerinden emin olan, tenkit nedeniyle kendisini tehdit altında hissetmez. Üçüncüsü, kimse bizim modelimizi benimsemek zorunda değil lakin kimse bize kendi modelini dayatamaz” görüşünü paylaştı.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen de “İfade özgürlüğüne kıymet veriyoruz. JD Vance da gelip kendi fikirlerini tabir edebiliyor” halinde konuştu.
‘ABD’NİN ZORBA HAREKETLERİNE KARŞI KOYARIZ’
Konferansa damga vuran bir başka konuşmayı ise Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi yaptı. Vang, ABD’nin güç rekabetinden kaçınması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
“Eğer ABD, Çin’i bastırma ve çevreleme eğiliminde olursa buna karşılık vermekten diğer seçeneğimiz kalmaz. Bu durumda Çin’in egemenliğini, ulusal onurunu ve yasal kalkınma hakkını karalılıkla savunur, ABD’nin tek taraflı zorba aksiyonlarına karşı koyarız.”
Vang, ekonomik ayrışma ve korumacılığın fakat onu benimseyenleri etkileyeceğini savunarak, “Korumacılık, hiçbir sorunu çözmez. Ölçüsüz tarifeler hiç kimseye kazandırmaz. Ekonomik ayrışma, sadece fırsatlardan mahrum kalmak manasına gelir. Yüksek çitli küçük bahçeler fakat onu yapanı kısıtlar” sözlerini kullandı.
Tüm ülkelerin memleketler arası hukuka hürmet göstermesi, milletlerarası bağlarda Birleşmiş Miletler (BM) Kuralı’nın hedef ve unsurlarına uygun hareket etmesi gerektiğini lisana getiren Vang, “Dünya, bugün kaos ve baş karışıklığı içinde. Bunun en değerli sebebi, güçlü olanın haklı olduğuna inanan birtakım ülkelerin orman kanununu haber veren Pandora’nın kutusunu açmaları. Güçlerine ve boyutlarına bakılmaksızın tüm ülkeler, milletlerarası hukukun eşit paydaşı olmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin memleketler arası mutabakatlardan ve örgütlerden çekilmesini eleştiren Vang, Çin-Rusya bağlantılarına de değindi.
Vang, Rusya’dan öbür Çin’in gaz muhtaçlığını karşılayabilecek bir ülkenin bulunmadığını vurgulayarak, “Bazı ülkeler, ticari ve ekonomik problemleri politikleştirerek Çin’i bastırmak için araç olarak kullanma eğilimde. Bunun olmasına müsaade veremeyiz” dedi.
ZELENSKİY: TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ KIRMIZI ÇİZGİMİZ
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, konferansta yaptığı konuşmada egemenlik hakkı ve toprak bütünlüğünün kendileri için kırmızı çizgi olduğunu vurguladı. Bu nedenle Rusya’nın ele geçirdiği toprakları Rus toprağı olarak tanımayacaklarının altını çizen Zelenskiy, NATO ile entegrasyonunun Ukrayna’nın güvenliği için şimdilik en kolay tahlil olduğunu ve güçlü güvenlik garantilerine muhtaçlık duyduklarını belirtti.
Zelenskiy, Rusya’nın NATO ülkeleriyle savaşmak için hazırlık yapma ihtimalinin bulunduğunu da söyledi.
‘YENİ BİR KRİZİN İÇİNDEYİZ’
Avrupa’nın ABD olmadan Rusya’ya karşı kendini savunma kabiliyeti de konferansta tartışıldı.
ABD’de yeni idarenin, “öncelikli olarak Avrupa’nın güvenliğine odaklanmadığını” ve kıtanın savunma harcamalarını iki katından fazla arttırması gerektiğini açıklaması, Avrupa’nın kıtanın savunmasında ABD’nin bıraktığı boşluğu nasıl dolduracağı konferansta ele alındı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın dördüncü yılına yaklaştığını hatırlatırken Avrupa’nın Donald Trump idaresinin akabinde karşı karşıya kaldığı durumu hatırlatarak, “Şu anda yeni bir krizin içindeyiz” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Avrupa’nın savunması için bir Avrupa ordusunun kurulması davetinde bulunarak, “Artık vakti geldi, Avrupa’nın silahlı kuvvetleri oluşturulmalı” dedi. Konferans koridorlarında güvenlik uzmanları, Trump’ın zayıf, parçalanmış, bölünmüş bir Avrupa istediğini lisana getirirken Avrupa’da yüksek savunma harcamalarının finansmanı konusunda da anlaşmazlıklar dikkati çekti.
(ANADOLU AJANSI)
