Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, katledilmeden evvel gazetesinde kaleme aldığı yazılar nedeniyle maksat alındı. Son yazısında ise, “Kendimi bir güvercinin ruh tedirginliği içinde görebilirim lakin biliyorum ki bu ülkede beşerler güvercinlere dokunmaz. Güvercinler kentin ta içlerinde, insan kalabalıklarında dahi hayatlarını sürdürürler. Evet, biraz ürkekçe fakat bir o kadar da özgürce” tabirlerine yer verdi. Dink, bu yazısının akabinde İstanbul’un Şişli ilçesinde 19 Ocak 2007 tarihinde tetikçi Ogün Samast tarafından katledildi.
17 YAŞINDAKİ OGÜN SAMAST
Tetikçi Samast, İstanbul’dan Trabzon’a giderken Samsun Otogarı’nda yakalandı. Samsun Emniyeti’ne götürülen Samast ile jandarma vazifelileri, “Vatan toprağı kutsaldır, yazgısına terk edilemez” yazılı Atatürk posteri önünde ve Türk bayrağı ile hatıra fotoğrafı çektirdi. Bu ana ait imajlarda polislerin “Abine şöyle hoş bir poz ver, hem de gülerek bir poz ver”, “Aslanım benim, aferin Ogün” dedikleri duyulmuştu. Tetikçi olarak 17 yaşındaki Samast’ın bilerek seçildiği anlaşıldı. Samast çocuk olduğu için ağırlaştırılmış müebbet mahpus yerine 21 yıl 6 ay mahpus cezası verildi. Samast, 15 Kasım 2023’te koşullu tahliye edildi.
YETKİLİLER TEDBİR ALMADI
Soruşturma sürecinde, Dink’in öldürüleceğini dönemin Trabzon Emniyet Müdürlüğü ile İstanbul Emniyet Müdürlüğünün bildikleri anlaşıldı. Jandarma İstihbarat’a çalışan Yasin Hayal’in eniştesi Coşkun İğci’nin Dink’in öldürüleceğini Jandarma’ya bildirdiği öğrenildi. Tıpkı biçimde 17 Kasım 2004 tarihinde Trabzon İstihbarat Şube tarafından “yardımcı istihbarat elemanı” olan Erhan Tuncel’in de 17 Şubat 2006’da Dink’e yönelik hareket yapılacağı bilgisini Trabzon Emniyeti’ne verdiği ortaya çıktı. Lakin ne Trabzon Emniyet Müdürlüğü ne de İstanbul Emniyet Müdürlüğü gerekli tedbirleri aldı.
POLİS ŞEFLERİNE MAHPUS CEZASI
Yine suikast öncesi Trabzon Emniyet Müdürü olan Ramazan Akyürek, Dink’in öldürüleceğine ait istihbaratlara rağmen gerekli önlemleri almadı. Cinayetten sonra ise buna ait kayıtları sildi. Akyürek, bundan ötürü “Başkasını araç olarak kullanmak suretiyle adam öldürmek” kabahatinden ağırlaştırılmış müebbet hapsine, “resmi belgeyi yok etmek” hatasından 5 yıl 7 ay 15 gün hapsine, “resmi dokümanda sahtecilik” kabahatinden da 7 yıl 6 ay mahpus cezasına çarptırıldı. Devrin İstihbarat Daire C Şube Müdürü Ali Fuat Yılmazer de “Başkasını araç olarak kullanmak suretiyle adam öldürmek” cürmünden ağırlaştırılmış müebbet, “resmi belgeyi yok etmek” cürmünden da 4 yıl 6 ay mahpus cezası aldı.
AZMETTİRİCİ ERHAN TUNCEL’E CEZA
2004 yılında Trabzon’da McDonald’s şubesine el imali bomba atarak 6 kişinin yaralanmasına neden olan lakin 11 ay tutuklu kaldıktan sonra özgür bırakılan ve Dink suikastın planlayıcısı olduğu ortaya çıkan Yasin Hayal, Dink davasında “tasarlayarak öldürme” hatasından ağırlaştırılmış müebbet mahpus, “silahlı kabahat örgütü kurmak ve yönetmek” dahil çeşitli kabahatlerden 14 yıl 22 ay 75 gün cezasına çarptırıldı. Azmettirici olan Erhan Tuncel de Hrant Dink cinayetini azmettirmek dahil birçok cürümden toplam 96 yıl 6 ay ağır mahpus cezası aldı.
2012 YILINA KADAR YALNIZCA SİVİLLER YARGILANDI
Hrant Dink davası avukatlarından Hülya Deveci, yaşananlara dair MA’ya değerlendirmelerde bulundu.
Dink cinayeti sonrası birinci olarak tetikçi Ogün Samast ve azmettirici Yasin Hayal dahil toplamda 19 sivil kişinin yargılandığını tabir eden Hülya Deveci, o devir ısrarla “örgüt bağlantısının” araştırılmasını talep ettiklerini lakin savcılıkların soruşturmayı derinleştirmediklerinin altını çizdi. Hülya Deveci, 2012 yılına kadar yalnızca sivillerin yargılandığını ve Ogün Samast dahil 3 bireye “tasarlayarak insan öldürmek” ve “ruhsatsız silah taşımak” suçlamalarından cezalar verildiğini söyledi. Belgeyi Yargıtay’a taşıdıklarını ve Yargıtay’ın “örgüt temasının araştırılması” tarafında karar verdiğini söz eden Hülya Deveci, 2014 yılında kamu görevlilerin de evraka dahil edildiğini söyledi. Hülya Deveci, “Kamu görevlilerin hem kuşkulu hem şahit olarak tabirleri alınmaya başlandı. Bununla birlikte 2016 yılında açılan Türkiye’nin herhalde en çok kamu görevlisinin yargılandığı belgeye dönüşen dava oldu. Sivillerin dışında bu dava 2021 Mart ayında karara bağlandı. Birçok kamu vazifelisi de ceza aldı. Lakin bizim sorumlu olduğunu düşündüğümüz bir kısım kamu vazifelisi hakkında ise berat ya da düşme kararları oluşturuldu. Biz tabi ki hem istinaf hem Yargıtay itirazlarımızı sunduk. Ancak bu itirazlarımızın hiçbiri dikkate alınmadı. Ve Yargıtay birtakım sanıklar açısından aleyhte olarak belgeyi bozdu. Şu an 7 Şubat’ta karara bağlanacak olan belge şahidi bu kamu vazifelilerinin yargılandığı ana dava dosyasıdır” dedi.
ERGENEKON’DAN ‘FETÖ’YE CİNAYETİ KİM İŞLEDİ?
Dava sürecinde birinci olarak ‘Ergenekon’un dahil edilmeye çalışıldığını fakat somut bir kanıtın belgeye girmediğini belirten Hülya Deveci, 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsü sonrası cinayette sorumlu tutulan şahısların “FETÖ” ile temaslı oldukları savıyla ceza aldıklarını söyledi. Cinayetin “FETÖ” temasının ortaya çıktığını fakat derinlemesine bir araştırma yapılmadığını lisana getiren Hülya Deveci, “Çünkü evrakta şu an ceza alan ve yargılanan sanıklar, cinayeti bütün olarak düşündüğümüzde tamamından sorumlu olan beşerler değilmiş üzere geliyor. Zira evet cinayette FETÖ örgütü teması bulundu. FETÖ’nün bu cinayete giden süreci derinleştirilerek araştırılmadığı ve soruşturulmadığı için bu cinayetteki tüm sorumlular açığa çıkmadı. Bu evrakta kuşkulu ve sanık olanlar birebir vakitte mahkemenin bu evrakla ilgili ya da bu cinayetle ilgili kendilerinden bilgi ve doküman talep ettiği bireyler. Yani sanık ve şüpheliden aslında bu cinayete dair bilgi ve doküman göndermesini istiyorsunuz. Bu da o belgeye gelecek bilgi ve dokümanın ne derece eksik ya da manipülasyona açık olduğunun çok açık göstergesidir” dedi.
‘BİR DUVARLA KARŞILAŞTIK’
Hülya Deveci, yaşananlara ait, “Önce sivil şahıslar denildi. 15 Temmuz’daki kalkışmadan sonra da memur şahıslar de var dediler. Onlar da ‘FETÖ yaptı’ dedi. Bu mantığa yatmıyor. O periyot niçin gizlediler? Türkiye’deki siyasi cinayetler tarihinde kamu vazifelileri isimli bir hadisede bile yargılama refleksi daima onları beraat ettirme, aklama ya da soruşturma ve kovuşturmalara hiç bulaştırmama tarafında oluyor. Hrant Dink’in Ermeni bir gazeteci olması ve Kürt meselesine barışçıl yaklaşması kendisini maksat haline getirdi. Onun katledilmesinin gerisindeki devletin gösterdiği refleks ve sessizlik katliamın organize olarak işlendiği ihtimalini ortaya çıkarıyor. O yüzden de yıllarca kamu misyonlarına dair bir daima bir direnç oldu. Bir duvarla karşılaştık. Tüm bunlara karşın çok yol kat edildi ve bu davada Türkiye tarihinin görmediği kadar çok kamu vazifelisi yargılandı. Bu cinayette birçok gerçeklik de ortaya çıktı” diye konuştu.
‘YÜZLEŞİRSEK GERÇEĞE ULAŞABİLİRİZ’
Cinayetin maddi gerçeğinin ortaya çıkacağını söyleyen Hülya Deveci, bunda kamuoyunun takviyesinin büyük olduğunu söyledi. Hülya Deveci, “Bir grup mahzurlara, daraltmalara karşın ısrarla bu evrakın sürmesinin en büyük sebebi Hrant Dink’in cenazesine yüz binlerce insanın katılmış olması ve hala devam eden kamuoyu sahiplenmesiydi. Her yıl anmaların önemli bir kalabalık formda sürmesinin sonucu olarak bu belgeleri da takip edebiliyoruz. Bir devir devlet bir yandan ‘bu işi çözdük’ diyor lakin kendi içindeki istikrarlar nedeniyle bu cinayetin kim tarafından işlendiğini tam olarak ortaya koyamıyor. Siyasi istikrarlar farklılaştığında bu cinayeti ya birinin ya başkasının üstüne yıkarak bu işten aklanmaya çalışıyorlar. Lakin “bu ya da o” seçimiyle hareket edildiği sürece bu cinayet çözülemeyecek. FETÖ de olabilir, Ergenekon da olabilir. Evvel bu müdafaa refleksinden çıkıp gerçekle yüzleşmeyi göze alıp soruşturma ve kovuşturmaların önünü açarak gerçeğe ulaşabiliriz” tabirlerini kullandı.
7 ŞUBAT’TA KAMU GÖREVLİLERİN KARAR DURUŞMASI VAR
Ogün Samast’ın özgür bırakılmasına da değinen Hülya Deveci, Samast’a verilen cezanın adil olmadığını vurguladı. Samast’ın 15 yılda infazını tamamladığını, cezaevi içerisinde hata işlediği için 16 yıl 10 ay yattığını ve “örgüt üyeliğinden” ceza almadığını belirten Hülya Deveci, Samast’a ait “örgüt üyeliği” davasının vakit aşımından düştüğünü tabir etti. Samast’ın “iyi halli” ile şartlı salıverildiğini vurgulayan Hülya Deveci, Samast’ın içeride kabahat işlemesine karşın özgür bırakıldığını lakin birçok politik tutsağın hiç kabahat işlememesine karşın özgür bırakılmadıklarının altını çizdi. Hülya Deveci, “7 Şubat’ta kamu vazifelilerinin yargılandığı evrakın karar duruşması var. Orada şu an toplam 15 sanık var. Bir kısım kamu vazifelisi hakkında ‘Anayasa’yı ortadan kaldırmaya teşebbüs’ suçlamasıyla ceza talep edildi. Bu belgede karar verilmekle bu cinayet çözümlendi denilip kapatılacağını düşünmüyoruz. Zira bu cinayete dair 7 Şubat’taki karar eksik bir karar olacak. Bu davaya hassaslık daveti yapıyoruz” dedi.
(MEZOPOTAMYA AJANSI)
