LEFKOŞA – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016 yılında yaşanan olayda Yunanistan polisinin (ELAS) Roman vatandaşlara yönelik şiddet uyguladığı gerekçesiyle Yunanistan’a kınama cezası verdi. Mahkeme, olayda hem ayrımcılık yapılmasının araştırılmaması hem de tıbbi rapor alınmaması üzere önemli eksiklikler tespit etti.
YUNANİSTAN’İN İNSAN HAKLARI İHLALİ
AİHM, 2016 yılında üç Roman vatandaşının polis tarafından gözaltına alınması sırasında yaşanan polis şiddetine ait kararında, Yunanistan makamlarını Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’ni (AİHS) ihlal etmekle suçladı. Mahkeme, yetkililerin “ırkçı saiklerin olup olmadığını araştırmak için gerekli tüm tedbirleri almadığını” ve “tıbbi muayene eksikliği” olduğunu vurguladı.
Tvxs.gr isimli haber sitesinde yer alan ilgili habere nazaran, Yunanistan Ombbudsmanı yeni gelişme ile ilgili olarak AİHM’in kararında, kendi yaptığı soruşturmalardaki iki farklı rapora değinildiğini belirtti. Ombbudsman, olayda polis şiddeti savlarını incelemek üzere Ulusal Bağımsız Soruşturma Düzeneği’nin görevlendirildiğini ve disiplin soruşturması belgelerinin incelenmesinin akabinde, soruşturmada idari eksiklikler tespit edildiğini hatırlattı. Kelam konusu soruşturmada ceza yargılamasının disiplin sürecinden bağımsız olmaması ve tıbbi muayene eksikliği üzere bahisler üzerinde duruldu.
POLİS SORUŞTURMASI VE TENKİTLER
ELAS, idari soruşturmayı tamamladıktan sonra belgeyi kapattı ve olayda yer alan polis memurları hakkında ceza davası açılmamasına karar verdi. Ombbudsman ise polisin, disiplin hukukunun gerekliliklerine dayanarak farklı bir karar verebilme yetkisini kullanmadığını ve ceza davasının sonucuna bağlı kaldığını eleştirdi.
AİHM kararında, AİHS’nin üçüncü hususunun metot tarafının (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele tezlerinin tesirli bir halde soruşturulmaması) üç başvuran için de ihlal edildiği belirtildi. Ayrıyeten, üçüncü hususun temel istikametinin (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağı) iki başvuran için ihlal edildiği ve üçüncü unsurun 14’üncü unsur ile birlikte okunarak (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele argümanlarında ırkçı saiklerin tesirli bir halde soruşturulmaması) tüm başvuranlar için ihlal edildiği kararına varıldı.
TAZMİNAT KARARI
AİHM, mağdurların yaşadığı manevi zararın yalnızca ihlal tespit edilmesiyle telafi edilemeyeceğini belirterek, Yunanistan’ı tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme, birinci ve üçüncü başvuranlara 20 biner euro , ikinci başvurana ise 12 bin euro manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Yunanistan’ın bu tazminatları üç ay içinde ödemesi gerektiği belirtildi.
Ne olmuştu?
Olay, 8 Ekim 2016 tarihinde, dört kişinin bulunduğu bir aracın polisten kaçmasıyla başladı. Polis aracıyla yaşanan kazanın akabinde araçtakiler kaçarak bir apartman balkonuna saklandı. Bir komşunun ihbarı üzerine olay yerine gelen polis, yerde yatan üç kişiyi gözaltına aldı. Lakin savlara nazaran polisler, gözaltı sırasında ırkçı telaffuzlarda bulunarak şiddet uyguladı ve bu şiddet hem gözaltı sırasında hem de karakola götürülürken ve karakolda devam etti.
Mağdurlar, polisin kendilerini itiraf etmeye zorladığını ve kaçan şoförün ismini öğrenmeye çalıştığını belirtti. Birinci başvuranın, kalp krizi geçirdiği ve yaralandığı için on gün boyunca ağır bakımda yattığı kaydedildi.
İnsan hakları ihlallerine odaklanan Helsinki Gözlemevi, olaydan haberdar edildikten sonra ilgili makamlara başvurarak mağdurların tıbbi muayeneden geçirilmesini talep etti. Mağdurların, savcıyla görüştükleri sırada da tıbbi muayene talebinde bulundukları fakat savcının evvel hata duyurusunda bulunmaları ve mahkeme masraflarını ödemeleri gerektiğini söylediği bildirildi. Gözlemevi, bu durumu eleştirerek, mağdurların derhal muayene edilmesi ve olayın bağımsız bir halde soruşturulması gerektiğini vurguladı.
