BATMAN – 2016’da belediyelere birinci kayyım atandığında, tabiri caizse, tam bir personel kıyımı yaşanmıştı. Binlerce çalışanın işine son verilmişti ve somut bir münasebet de sunulmamıştı. İşten çıkarılanların bütün sistemi altüst olmuştu. Devletin bütün kurumlarının kapısı, işten çıkarılanlar için kapanmıştı. Türel yollardan işine dönmek isteyenlere de mahkemeler sırt dönmüştü. Tanıklığımla sabittir, birçok insan meskene tuz ekmek götürebilmek için, daha evvel hiç deneyim etmediği iş alanlarında bahtını denemek zorunda kaldı. Maalesef birçoğu başarısız oldu.
Bu süreç 8 yıldır devam ediyor. Nihayet seçimler gerçekleşti ve daha evvel kayyım idaresinde olan belediyelere seçilmişler geldi. Derken, çok geçmeden Mardin Büyükşehir Belediyesi, Batman, Hakkari, Esenyurt, Bahçesaray ve Akdeniz belediyelerine yine kayyım atandı. Beşiktaş Belediyesi’ne kayyım atanmasının eli kulağında üzere görünüyor. İktidar belediyelere kayyım atamada siyaseten ve iktisattan kültüre birçok yarar görmüş olmalı ki seçimle koltuğa oturanların yerine kayyım atamakta çok istekli ve cevval görünüyor. Seçmen için durum hadiseyi adliyeden kabul görünmeye başlamışken ve hazır kayyım uygulamasına güçlü bir muhalefet de yokken…
Belediyelere atanan kayyımların birinci icraatı ne oluyor? Birinci evvel kadrolaşmaya gidiyor, akabinde çalışanların siyasi seceresine bakıyor ve uygun bulmadıklarını işten çıkarıyor. İçişleri Bakanlığı tarafından 4 Kasım 2024 tarihinde Mardin Büyükşehir Belediyesine kayyım olarak atanan Mardin Valisi Tuncay Akkoyun, şimdiye kadar 154 çalışanı işten çıkardı. Bunların ortasında mahkeme kararıyla işlerine geri dönenler de var.
Aynı uygulama Batman Belediyesi’nde de yaşanıyor. Kayyım uygulaması şimdiye kadar 40 kişinin işsiz kalmasına neden oldu. Devamı gelecek mi? Batman Belediyesi’nde çalışanların ve ailelerinin en büyük telaşı bu? Telefonlarına gelecek bir bildiriyle sistemleri altüst olabilir, önlerine belgisiz bir gelecek çıkabilir.
Berivan Acar Cihangir (solda) ve DİSK Genel-İş Sendikası Batman Şube Eş Başkanı Narin Erol Batman Belediyesi’nde işten çıkarılan insanlardan bir de Berivan Acar Cihangir. Cihangir 10 yıldır Batman Belediyesi’nde çalışıyordu.
2015 yılında Bayan Siyasetler Müdürlüğü’nde ekonomist olarak işe başlayan Berivan, 2016 yılında birinci atanan kayyım periyodunda işten çıkarılmadı. Fakat belediyenin çeşitli ünitelerine sürgün edildi. Uzun bir mühlet Park Temizleme ve Sulama işinde çalıştırıldı. Seçimle bir arada değişen idarede tekrar Bayan Siyasetler Müdürlüğüne geçti. Ama belediyeye tekrar kayyım atandı ve bu sefer belediyenin Su ve Kanalizasyon Müdürlüğüne gönderildi. Berivan, “Burada da kanalizasyon paklığında çalışan alandaki arkadaşların, yaklaşık 40- 50 erkeğin giyinip dinlendiği alanı temizleme işine verildim” diyor.
Yeni kayyım ise Cihangir’i sürgün etmek yerine işten çıkarmayı tercih etti. Neden? Nedenini şöyle anlattı Cihangir: “İşten çıkarılma münasebetim kayyımın atandığı birinci gün, yani 4 Kasım tarihinde çalışmış olduğum hizmet binasının önünde olmak. Hakkımda disiplin kurulu soruşturması başlatıldı, o gün orada durmuş olmamdan kaynaklı. Yazılı savunmamızı ibraz ettik. Lakin disiplin konseyini toplamadan hakkımızda karar verilmiş ve iş hakkımız fesh edilmişti.”
İşten çıkarıldığını ise Toplumsal Sigortalar Kurumu’ndan (SGK) gelen bir iletiyle öğrenmiş. Üstelik bildiri haksız, hukuksuz bir öbür uygulamayı da ortaya çıkarmıştır. Cihangir, “31 Aralık tarihinde mesai bitimine yakın cep telefonuma SGK’dan gelen bir iletiyle iş hakkımın fesh edildiği bildirildi. Bu iletide ayın 22’si prestijiyle disiplin şurasının kararına binaen iş hakkımın fesh edildiği yazıyordu. Geriye dönük çıkışlarımız verilmişti ve bizi ayın 31’ine kadar sigortasız çalıştırmışlardı.”
Yeni yıla adil olmayan bir kararla ve 9 gün sigortasız çalıştırılmış bir işsiz olarak girmiş Cihangir. Bu türlü bir sürprizle yeni yıla girmek, herhalde kötü sarsmıştır Cihangir’i, değil mi?
Şöyle diyor: “İşten çıkarılmam ekonomik ve toplumsal olarak beni ve ailemi makus etkilendi. Belediyede 10 yıl çalıştım. Daha evvel de 5 yıl bir çalışma hayatım olmuştu. Yani totalde 15 yıllık bir çalışma hayatım sonlandırılmış oldu. 15 yıldır kendi ayaklarımın üzerinde duruyor, hem ekonomik olarak hem de toplumsal olarak kendimi daha inançta hissediyordum. İlerleyen vakitlerde iş bulmamam durumunda hem ruhsal olarak hem de maddi olarak daha makus olacağını düşünüyorum. Zira işten çıkarılmış olmam ferdî olarak yalnızca beni makûs etkilemedi, ailemi, çocuğumu da etkiledi. Gelecek tasalarımın artmasına sebep oldu.”
Cihangir, bir öteki düşünceli duruma da dikkat çekiyor: “Altı arkadaş disiplin kurulu kararıyla işten çıkarıldık. SGK‘nın 26. unsuruna dayandırılarak. Bu kodlarla atıldığımız için şu an hiçbirimiz işsizlik maaşı talebinde dahi bulunamıyoruz.”
Berivan Acar Cihangir evli ve 6 yaşında bir çocuk sahibi. Dediğine nazaran kendisiyle bir arada işten çıkarılan arkadaşlarının durumu da pek farklı değil: “31 Aralık‘ta benimle birlikte 20 arkadaşım işten çıkarıldı. On gün sonra sayımız 40’a çıktı. Başka arkadaşlarım da en az benim kadar mağdur durumda. Kirada olan, 5-6 çocuk sahibi olan, annesine babasına bakmakla yükümlü olan birçok arkadaşımız var.”
Kayyım uygulamasının bir taktiğinden de kelam ediyor Cihangir ve şöyle tanım ediyor: “Sayısını net hatırlamamakla birlikte 30 civarında olduğunu düşündüğüm arkadaşımız, 6 ayları dolmadan işten çıkarıldılar. Tazminat hakları olmasın diye. SGK‘nın 22. hususuna dayanılarak işten atıldıklarını söyleyebilirim.”
Bu taktik Mardin Büyükşehir Belediyesi’nde de uygulanıyor. Çalışanlar 6 aylarının dolmasına birkaç gün kala işten çıkarılıyor ve tazminat alma hakları ellerinden alınmış oluyor. Bu taktiğin belediyeye kayyım atamak kadar acımasız olduğunu kabul etmek gerekiyor.
Batman Belediyesi’ndeki işlerine son verilen 40 kişi, işlerine dönmek için DİSK Genel-İş Sendikası Batman Şubesinde aksiyon gerçekleştiriyor. Pazartesi günleri ise sendikanın bulunduğu binanın önünde basın açıklaması yapıyorlar.
Destek için gelenlere yaşadıkları süreci, maruz kaldıkları uygulamaları anlatıyorlar. Ziyaretçiler ortasında sivil toplum örgütleri ve yerine kayyım atanan Batman Belediyesi Eşbaşkanları ile siyasetçiler de bulunuyor.
İşe geri dönebilmek için türel yollara başvurduklarını belirten Cihangir, aksiyonlarının atılacak adımlara nazaran şekilleneceğini ve daha da büyüyeceğini umduklarını söylüyor.
Berivan Acar Cihangir, şunları söyledi: “Biz 40 arkadaş direnişimizi kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz. Kayyım idaresi geri adım atıncaya kadar nöbet hareketlerimiz devam edecek. Yalnızca pazartesi günleri değil haftanın her günü sendikada nöbetteyiz.”
