ATİNA– Yunanistan’da 28 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve 57 kişinin hayatını kaybettiği Tempi tren kazasının üzerinden iki yıl geçti. Facianın ikinci yıldönümünde, hayatını kaybedenlerin yakınları adalet arayışlarını sürdürürken, tüm ülke çapında büyük şovlar ve genel grev düzenlenmesi planlanıyor. Kazada sorumluları olduğu sav edilen siyasi figürlerin hesap vermesi talebiyle ülke genelinde bir ortaya gelen aileler, Yunanistan’da adalet arayışının sembolü haline dönüşmüş durumda.
ADALET ARAYIŞININ ÖNCÜLERİ: KAYIP YAKINLARI
Büyük kazadan sonra komşu ülkede kurulan “Tempi 2023 Kurbanları Aileleri Derneği”, iki yıl boyunca adalet arayışında ön saflarda yer aldı. Derneğin başkanı Maria Karystianou, kazada 20 yaşındaki kızı Martha Psaropoulou’yu kaybetti. Karystianou, faciadan sorumlu olduğunu argüman ettiği siyasi figürlerin hesap vermesi için gayret eden en güçlü seslerden biri haline geldi.
Karystianou ile birlikte kazada aile üyelerini kaybedenler, kazadan sorumlu tuttukları yetkililerin yalnızca teknik işçi değil, yüksek seviyedeki siyasi figürler olduğunu savunuyor. Özellikle eski ulaştırma bakanı Kostas Achilleas Karamanlis’in, demiryolu sistemindeki güvenlik eksikliklerini bildiği halde gerekli tedbirleri almadığını argüman ediyorlar.
Tempi kazasında kızını kaybeden Antonis Psaropoulos, yakın devirde Yunanistan basınına verdiği bir röportajda, “Bizim için acı ömür uzunluğu sürecek. İstediğimiz tek şey, olayın tüm taraflarıyla aydınlatılması ve sevdiklerimizin ruhlarının adalet bulması” tabirlerini kullandı. Psaropoulos ayrıyeten, soruşturmada Hellenic Train şirketinin sorumluluğuna gereğince odaklanılmadığını vurguladı.
MARİA KARYSTİNOU’NUN MÜCADELESİ
Maria Karystianou, verdiği uğraşla tüm Yunanistan’da tanınan bir isim haline geldi. Geçtiğimiz periyotta Yunanistan’ın medya kuruluşlarına konuşan, çocuk tabibi olan Karystianou, 28 Şubat 2023 gecesini asla unutmayacağını, 20 yaşındaki kızı Martha’nın Tempi’deki tren çarpışmasında hayatını kaybettiği o geceyi daima hatırladığını söylüyor.
Karystianou, geçtiğimiz periyotta Yunanistan parlamentosunda yaptığı konuşmada, “Sevdiğiniz birini tıbbi yanılgı yahut ilgisizlik nedeniyle kaybettiğinizi ve sorumlu hekimin mahkemeye değil, Tıp Derneği’ne sevk edildiğini düşünün. Bu size nasıl görünürdü? Adil mi? Olağan mi?” diyerek adalet sisteminin işleyişini eleştirmişti.
Dernek başkanı, kaza yerinin delillerin karartılması maksadıyla doldurulduğunu sav etti ve Teselya’nın eski bölge valisi Kostas Agorastos’un kendisine, üst seviye yetkililerin ve başbakanın buyruğuyla bu süreci gerçekleştirdiğini itiraf ettiğini öne sürdü.
“Herhangi bir güvenlik sistemi yoktu. Otomobilimiz KTEO’dan (araç muayene istasyonu) geçmezse hareket ettiremeyiz. Uzmanlar, bakımsız raylarda günlük arızalardan bahsediyordu. Birçok vakit üst çıkış, iniş oluyordu. Bilseydik, hiçbir vakit trenle seyahat etmezdik” diyen Karystianou, ailelerin ve kamuoyunun gerçekleri bilme hakkını savunuyor.
‘ADALET ÇABASI DEVAM EDECEK’
Tempi tren kazasının ikinci yıldönümünde, hayatını kaybedenlerin aileleri adaletsizliğe karşı çabalarını sürdürmeye kararlı görünüyor. Aileler, kazadan sorumlu tuttukları tüm yetkililer, bilhassa de yüksek seviye siyasi figürler hesap verene kadar durmayacaklarını vurguluyor.
Kayıp yakını Pavlos Aslanidis, kazanın boyutunu anlatmak için “Erietta Molcho’dan hiçbir şey bulunamadı, patlamanın büyüklüğünü iddia edebilirsiniz…” tabirlerini kullanıyor.
Aslanidis ve öbür kayıp yakınlarıyla dayanışma içerisinde olan Karystianou ise son periyottaki açıklamalarında, “Yalnız değilim. Yanımda duran 57 kişiyi ve ailelerini hayal edin. 180 yaralı ve ailelerini aklınıza getirin. Tüm bu yıllar boyunca trene binen her insanı düşünün. Kimileri bu trenlere tekraren bindi. Şanslıydılar. (Ama Tempi’dekiler) Birileri işini yapmadığı için hayatlarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kaldılar. Bu hatada adaletin sağlanması tek yoldur” bildirisini tekrarlıyor.
KAYIP YAKINLARI MAKSAT TAHTASINDA
Kazada hayatını kaybedenlerin yakınları, iki yıllık adalet arayışları sürecinde sırf yetkililerin kayıtsızlığıyla değil, tıpkı vakitte internette yayılan uydurma haberlerle de uğraş etmek zorunda kalıyor.
Son haftalarda Maria Karystianou, toplumsal medyada yayılan, çocuklarının velayetini kaybettiğine dair temelsiz savlarla maksat alınıyor. Bu temelsiz tezler, Yunanistan’da faaliyet gösteren haber ve bilgileri doğrulama platformu “Ellinika Hoaxes” tarafından yalanlandı. Karystianou, “Çocuğunu kaybetmiş bir anneye, onunla bağı hakkında konuşmak her açıdan insanlık dışıdır” diyerek bu hücumlara reaksiyon gösteriyor.
Kazada iki kızını kaybeden Nikos Plakias da misal halde, kazadan ötürü yüksek tazminat aldığına dair temelsiz argümanlarla amaç alınıyor. Plakias bu savları yalanlayarak vergi beyannamesini kamuoyuyla paylaşmak zorunda kalmış durumda.
Kayıp yakınlarına yönelik yansılar ve ithamlar çoklukla iktidardaki, muhafazakar Yeni Demokrasi (YD) Partisi’ne yakın duran kesitlerden geliyor. İktidara yakın duran medya da temelsiz tezleri yayınlamaya devam ediyor.
28 ŞUBAT’TA YUNANİSTAN’DA HAYAT DURACAK
Facianın ikinci yıldönümünde, 28 Şubat 2025 Cuma günü, Yunanistan genelinde tarihi boyutlarda bir genel grev ve protesto şovları düzenlenecek. Şimdiden ülke çapında 250 kentte ve yurtdışında 54 kentte şovlar planlanmış durumda.
Yunanistan Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (GSEE), Kamu Çalışanları Konfederasyonu (ADEDY) ve Atina Emekçi Merkezi, ülke çapında genel grev ilan etti. Demiryolu çalışanları, deniz nakliyatı çalışanları, hekimler, hemşireler, eczacılar, hava trafik kontrolörleri ve birçok meslek kümesi greve katılma kararı aldı.
Grev nedeniyle komşu ülkede hiçbir tren seferi yapılmayacak, gemiler limanlarda demirli kalacak, tüm uçuşlar iptal edilecek, eczaneler makul saatlerde kapalı olacak, Atina metrosu yalnızca göstericilerin ulaşımı için hizmet verecek.
Büyük greve taksilerin yanı sıra restoranlar ve cümbüş yerleri da protestolara katılacak. Üniversite öğrencileri de şovlara kitlesel iştirak gösterecek. Pek çok fakültede 2-3 günlük işgal aksiyonları ve Tempi ile ilgili etkinlikler planlanıyor.
HÜKÜMETİN GÜVENLİK TEDBİRLERİ VE TEPKİSİ
Yunanistan hükümeti, şovlar sırasında muhtemel olayları önlemek emeliyle Atina’da 5 binden fazla polis görevlendireceğini açıkladı. Ayrıyeten tazyikli su araçları, insansız hava araçları ve daima imaj aktaran helikopterler kullanılacak.
Hükümet üyelerinin protestolarla ilgili açıklamaları, özellikle Sağlık Bakanı Adonis Georgiadis’in söylemleri, gerginliği arttırmış durumda. Hükümet Sözcüsü Pavlos Marinakis, protestolarda şiddet olaylarına karşı uyarıda bulunurken, İçişleri Bakanı Michalis Chrisochoidis, “Polisin vazifesi, aktifliklerin tam bir güvenlik ve barış içinde gerçekleşmesini sağlamaktır” açıklamasında bulundu.
TEMPİ FACİASI: YUNANİSTAN’IN YAKIN TARİHİNİN EN BÜYÜK FELAKETİ
28 Şubat 2023 gecesi saat 23:22’de Atina-Selanik seferini yapan yolcu treni, Tempi bölgesindeki Larissa yakınlarında ticari bir trenle baş başa çarpıştı. Resmi sayılara nazaran kazada 57 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Tren kazası, Yunanistan’ın yakın tarihinin en büyük felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Kaza sonrası yapılan incelemelerde, ülkede demiryolu güvenlik sistemlerinin yetersizliği ve yıllardır süregelen ihmaller zinciri ortaya çıktı. Trenlerde otomatik sinyalizasyon ve güvenlik sistemlerinin olmaması, kazanın meydana gelmesindeki en büyük etkenlerden biri olarak gösterildi. Facianın akabinde Yunanistan genelinde büyük protesto şovları düzenlendi, dönemin ulaştırma bakanı istifa etti.
