Yargı Reformu Strateji Belgesi: Kitlesel tutuklamaların önü mü açılıyor?
İSTANBUL – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe’deki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Yargı Islahatı Strateji Belgesi’ni açıkladı. Avrupa Birliği’ne (AB) ahenk süreci kapsamında yargıda yapmayı düşündüğü değişikliklere ait kriterleri açıkladığı dokümanların dördüncüsü, tutuklama kararlarına yönelik yeni düzenlemeyi de içeriyor. Dördüncü Yargı Islahatı Strateji Evrakı’na nazaran, ‘yeniden hata işleyeceği şüphesi’ ve ‘kamu sistemini bozma’ gerekçesiyle tutuklama yasağı olan kabahatleri işleyenlerin de cezaevine girmesi öngörülüyor.
‘KUVVETLİ KUŞKU, KAMU SİSTEMİNİ BOZMA TEHLİKESİ’
Tutuklama önlemini daha da kolaylaştıracak bu düzenlemeyle ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı dokümanda şu sözler yer alıyor:
“Hapis cezasının üst sonu iki yıldan fazla olmayan ve tutuklama yasağına tabi olan cürümlerde kişinin davranışlarının tekrar bir cürüm işleyeceği konusunda kuvvetli kuşku oluşturması, hatanın işleniş hali, cürmün kamu sistemini ağır halde bozma tehlikesi gözetilerek tutuklama önlemine başvurulabilmesine yönelik düzenleme yapılacaktır.”
CUMARTESİ ANNELERİ, EMEKÇİ DİRENİŞLERİ, BOĞAZİÇİ’Lİ AKADEMİSYENLER…
Hukuki olarak belirsizlik içeren bu tabirler bilhassa söz özgürlüğü ile şov ve yürüyüş hakkı konusunda yeni ihlallerin önünün açılabileceği değerlendirmelerine neden oluyor. Gazete Duvar’a konuşan ceza hukuku uzmanı avukat Fatih Gökçe, toplumsal olaylar olarak bilinen aksiyonların, iştirakçilerine yönelik tutuklama tehdidiyle bastırılacağına dikkati çekiyor.
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi Gökçe, Yargı Islahatı Strateji Dokümanı’nda yer alan “kişinin davranışlarının yine bir cürüm işleyeceği konusunda kuvvetli kuşku oluşturması “ ve “suçun kamu tertibini ağır formda bozma tehlikesi” sözleriyle ilgili şunları söyledi:
“Yıllardır süren Cumartesi Anneleri hareketleri, iktidarın istemediği personel direnişleri yahut Boğaziçi’li hocaların protestoları, tam da yine cürüm işleyeceği konusunda kuvvetli kuşku ve kamu tertibini ağır halde bozma kapsamında kıymetlendirilerek tutuklamalar yapılabilir. Maalesef yargı pratiğimiz de düşünüldüğünde, bu çok da uzak olmayan bir ihtimal”
‘AİHM VE AYM’NİN HAK İHLALİ KARARI VERMESİNE YOL AÇACAK’
AB ahenk süreci kapsamında çıkartıldığı belirtilen strateji dokümanının yasal mevzuatı daha özgürlükçü ve hak temelli olması gerekirken tutuklama önlemini kolaylaştırdığını söyleyen avukat Gökçe, “Keyfi tutuklamaların önünü açan bu düzenlemenin strateji evrakından çıkartılması gerekir. Bu unsurun suistimale açık, temel hak ve özgürlükleri epey kısıtlayan, toplumun birçok kesiti üzerinde baskı aracı kullanabilecek olmasından dolayı Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin muhtemel hak ihlalleri kararları vermesine yol açacaktır” diye konuştu.
